Bolinao - English
b
baBa!BolSarita' a makapaka'ngap mamasiglat nin kaingaran nan sayay anak a kalamo' nay 'tit----bigra' ba!'; petpeten nin gamet a mata no tit----no Ba bigra' galaten yay gamet sa mata.Tagba.EngEquivalent to Booh! in play, To scare when used with babies.
ba'ba' mataba'-ba' ma-t`aCmpd. ofba'ba'mataBolSi parti nin midyo mamalibed sa sirong mata a no napuyat ket mangisit.TagIlalim ng mata.IloLebleb.EngThe bags under the eye.
ba'bu-ba'boba'-bu-ba'-bo1nBolTekrean yayti nin maitumba-tumba yan misubli-subli' sa gurot tan adapan.TagTumba-tumba.EngRocking chair.Syn clsbutaka2infBolSaya nin ikap sa ta'gay kayo a si miikap tumukdo' ya sa sangan kayo nin makulaney ba'yo na ibigra' ikusay a ayi na ket maita'gay yay sanga ket pauryan nay lalaman nan kumayupa' ba'yo naynaet li' ituldak a ayi na ket mamata'gay ya, kapresan tuma'gay kumayupa' ya, irgwen nan ibansa-bansag a ba'--(tuma'gay) bu-- (kumayupa') anggan sumawa' ya.EngA play activity for amusement.
ba'lagb`a'-lagBolDaite' nin bali sa tatalon o gagawa' a piikapan mintras mampagtrabahodtaw anggan mayadi' bilang wadi' makayatab.TagKubo.IloKalapaw.EngHut, a small temporary shelter or house made of bamboo and nipa or coconut leaves where a person can sleep or reside in the forest or field.Syn clskubo1 1Genbali2 1piikapan 1
ba'sutenba'-su-t`ɘnPuon:*(ba'sot)1BolUyusen nin iliwa' yay sayay iti sa kaluban o bali na bilang wadi' beneng tan raruma et.TagHugutin.IloUyusen.EngTo withdraw a bolo or similar item from its sheath.Syn clsapsutenRelaraarGenapsutenuyusen2BolDutduten yan apurawan o pwirsawen a sayay bagay bilang wadi' mulan ararem a yamot.TagBunutin.IloParuten.EngTo pull something out of something that encases it or holds it in such as a plant from the ground.Syn clsdutdutenPerf.bina'sot
ba'yob`a'-yo1adjBolKapapa'sar sayay bagay a kai et gapo nin naiyusar o kayadi' na tamo' nin nagwa'. TagBago.IloBaro.EngTo be new or fresh.Antma'ranSyn clsmudirno 1Cmpdba'yon bulanba'yon kasalba'yon rate'Ba'yon TaonBa'yon Tistamintoba'yon usoDer.ba'yu-ba'yomama'yomamaba'yomapaba'yomiba'yonikaba'yopaba'yuwenid.ba'yon byayba'yon ranomtububa'yo2advlizerBolMangitarana' yaytin grupon susarita' a mangibarita' nin sumunor nin mangyadi' o gaw'en sa sayay mu'naynan mangyadi' o gaw'en.TagBago.IloSakbay.EngThis joins two events one happening before the other subordinating one to the other.Antmayadi' 2Syn clsadapen 3Rel. toyapo'Relkaarammi'sa 2
ba'yon bulanb`a'-yon b`u-lanCmpd. ofba'yo 1bulan 1BolIka'pat a yabi nin delem nin lumwa' ya madali' a bulan nin daite' nin agod a bakas na.TagBagong buwan.IloBaro nga bulan.EngThe crescent shaped stage that appears on the third or fourth night of the new moon.Syn clslesekRel. tobulan 1matin binulan
ba'yon byayba'-y`on byayid. ofbyayba'yo 1figBolPannawag no si tawo ket nalasat nay grabin nipagmasakit o disgrasya nin dandani ya nati.TagPangalawang buhay.IloBaro nga biag.EngA rebirth such as after recovery, when a person has overcome a serious sickness.
ba'yon kasalba'-yon ka-salCmpd. ofkasalba'yo 1BolKayadi' tamo' et o ambo' et na'teng nin pinakasal.TagBagong kasal.IloKapagasawaan.EngNewlywed.Syn clskapikasal
ba'yon ranomba'-y`on ra-n`omid. ofranomba'yo 1BolSay pisisili nin kapapa'sar nin ranom sa taaw nin sumakalako a udas nin ka'ti tan atab.TagPagpalit ng tubig sa dagat.IloBaro nga danum.EngThe condition in which the tide of the sea is changed to a new daily timing of the tides.
ba'yon rate'ba'-yon ra-tɘ'Cmpd. ofrate'ba'yo 1BolSi'numan tan animan a rimmate' sa nadali' et a awro.TagBagong dating; kararating.IloBaro nga kasangsangpet.EngNew comer, a person who has just arrived or come not long ago.
Ba'yon TaonBa'-y`on Ta-'`onCmpd. oftaonba'yo 11nBolSi u'nan awro nan Enero, a man'isilibra nin sayay pista upisyal iti sa Pilipinas.TagBagong Taon.IloBaro nga Tawen.EngNew Year, January 1.2phrBolSi taon nin tumarana' o katarana' a sumili o sinmili konan taon a nila'pos ana.TagBagong taon.IloBaro a tawen.EngThe new year that starts next.
Ba'yon TistamintoBa'-y`on Tis-ta-m`in-toCmpd. oftistamintoba'yo 1chBolSi parti nan Biblia nin nakaisuratan byay tan uakay ni Jesu-Cristo tan saray uapustol na tan maipa'ka' konran nu'nan mammemper.TagBagong Tipan.IloBaro nga Testamento.EngNew Testament portion of the Bible.whBiblia
ba'yu-ba'yoba'-yu-ba'-yoPuon:ba'yo 1BolNa'teng ana; sawanin tamo'.TagNgayon kalang nakita; matagal na hindi kita nakita.IloBarbaro.EngJust recently. Unusual.Der.kaba'yu-ba'yo
baawenba-'`a-wɘnPuon:baawBolKanen a nabati' nin ma'kan mayadi' nin nainsanan anan nayadi' nin nangan.TagBahawin.IloKilabbanen.EngTo eat cold, left over food.ActmamaawPerf.binaawAtl. is man'baawen
Bolinao Dictionary © 2013 SIL International®
