Search results for "itsavetakero"

itsavetakero V. tsavetagantsi.

tsavetagantsi 1vt. {itsavetakero} ser de mal ag:uero o presagio de; predecir. Iriniakerika tontokoti, onti itsavetake tyanirika pokankitsine kamani. (Según se afirma) cuando la lechuza tontokoti canta, es presagio de que alguien va a llegar ese día (lit. mañana). ◊ Tradicionalmente se pensaba que había muchas maneras de predecir acontecimientos futuros. El pájaro tsuvani era el ave de mal ag:uero más famosa, pero otros ejemplos son: Ponkovetakempa ivatsa gara yogoti iposatira, onti itsavetake mantsigarintsi intirika matsontsori. Si estás cocinando carne y no se cocina, es que está avisando que va a haber una enfermedad o que va a venir un jaguar. Yogari ananeki ikireaninkira inti itsavetake tyanirika pokankitsine ineantera. Si un niño se despierta de noche, es que va a llegar algún visitante.. 2vi. {itsavetake} divulgar algo no conocido o no sabido por otros; acusar, denunciar. Okantanaigavetakaro otovaire onkamantaigakerora tyara agakeri mapoto kameti oaigakera iroroegi agaigutera, kantankicha teratyo oninte ontsavetakera. (Cuentan que) sus vecinas (lit. sus otras) le decían que les avisara dónde recogía sus caracoles para poder ir ellas también a hacerlo, pero ella no quería divulgar(lo). Antari opegakara nosavurite, tera nogovetempa tyani gutakenaro. Impo inti tsavetaatsi notomi, irirotari neakotakeri. Cuando mi machete se perdió, no sabía quién se lo había llevado. Luego fue mi hijo que (lo) divulgó porque él lo había visto (llevárselo).