Search results for "pavitagantsi"

paviatagantsi 1vt., vi. {ipaviatakero, ipaviatake} hacer o usar un palo largo o una escalera alta (p.ej. para subir a un árbol, para subir del suelo al emponado de la casa, para bajar por una peña o un barranco). Impogini okuta ikantiro: “Tsame nonkamotakitera”. Iaigake yaganakero ipaviatapinitirora iraniri, ipaviatapaake yaguiiganake iaigakera oaaku. (Cuentan que) entonces al día siguiente le dijo: “Vamos, voy a hacer una represa (para pescar)”. Se fueron y llegaron a donde su cuñado siempre usaba (un palo largo para bajar el barranco), ellos lo usaron, bajaron y fueron al río. 2vr. {opaviataka} haber una escalera con muchos peldaños o que consiste de un palo largo. Antari nopokaira chapi katonko, noneanakero inchato itimantarira katsari aityo opaviataka inchakii. Irorookari yatagutakotantaririra koki katsari yagira ityomiani ipiratarira. Cuando vine ayer de río arriba, vi que en el árbol donde hacen sus nidos los paucares había un palo muy largo para subir (al árbol). Con eso será que sube mi tío para coger las crías de los paucares para domesticarlos. V. pavitagantsi; -a4 4.8.3.9; vavitagantsi.

pavireagantsi pavirenkakotagantsi 1vt. {ipavireakero, ipavirenkakero} quitar, deshacer o sacar un puente, una escalera o un palo que sirve de puente o escalera Ogari ivanko apa piteti onake omenko onavageti enoku. Ipavitakero kameti iragaveakeniri irantagutanakera irimagakera. Antari iatanakera itsamaireku irimagakera tovaiti kutagiteri |uipavireanakero|r |bganiri yataguti koshinti inkoshitakerira. La casa de mi papá es de dos pisos y (el segundo piso) está muy arriba. Él hizo una escalera para poder subir (al segundo piso) a dormir. Cuando va a su chacra para varios días, quita la escalera para que no suba un ladrón a robar. Nokogavetaka nagutemera nampeire enoku, noaveta ipavirenkakero apa pavirontsi, tyampa nonkenake, ovashi tera nage. Yo quería traer mi algodón que está arriba, pero cuando fui (adentro) mi papá había sacado la escalera y (no había) por donde subir; por eso no lo traje. 2vr. {opavireaka, opavirenkaka} sacarse o deshacerse, estar deshecho/a (p.ej. un puente, una escalera) Inkaara notigankavetakari notomi imputerora ivagirote shima, iavetaka akiiro ipigaa ikanti: “Ina, opavirenkaka pavitsi, tyampa nonkenake”. Endenantes mandé a mi hijo que llevara pescado a su tía, se fue pero regresó rápidamente y dijo: “Mamá, se ha deshecho el puente y (no tenía) por donde pasar”. pavitagantsi; -re2 -renk 4.8.3.11; vavireagantsi

opavitunkanira niateni

pavitagantsi 1vt. {ipavitakero} tender un puente sobre algo, poner un palo para pasar de un sitio a otro (p.ej. de un lado de una quebrada o foso al otro). 2vr. {opavitaka} estar tendido sobre el agua o un foso (p.ej. un puente, un palo). Chapi noaigakiti katonko nagavageiganakero amaakara. Ario opavitaka inchato amakerora kimoarini. Impo yogari ani yaguitanake yovavireakerora kameti avisanakeniri pitotsi. El otro día fuimos río arriba y llegamos (a un sitio) donde el río estaba muy angosto. En ese sitio había un palo tendido a través del río que había sido depositado allá por la creciente. Entonces mi cuñado se desembarcó y sacó el palo para que la canoa pasara.

ipavitakero V. pavitagantsi.

opavitaka V. pavitagantsi.