yêdaye.daa1avoir la volonté de, d'accord (être)sâra sï zo ayêda na mbênî yêExpr.vfrpersuaderEngpersuadedeüberzeugen2répondre3admettre (un tort)
yeke1yɛ.kɛvêtre, existeryeke naExpr.vfravoir, posséderEnghave, possessdehaben, besitzenÂla yeke na mosôro mîngi.They have great wealth.yeke na kïönExpr.frégoïste (être)Engselfish (be)deegoistisch (sein)Lo ke tî kângbi mosoro tî lo ngbanga tî lo yeke na kïön.He refused to share his wealth because he was selfish.a yeke (na lî) tî ...Expr.vfril faut ...Engit is necessary to ...deEs ist nötig/ notwendigkpângbârâExpr.frplat (être)Engflat (be)deflach (sein)Ndo nî ayeke kpângbârâ mîngi. Hötö ayeke daä pëpe.The place is very flat. There are no hills.yeke daäExpr.1Engbe there, be presentKôkôkô! Mo yeke daä?Knock, knock! Are you there?2frÇa va ? (employé en tant que formule de salutation)EngHow is/are ...? (used as a greeting formula)deWie geht es ...? Balaô. Mo yeke daä?Hi. How are you?yeke drowäExpr.frdroit (être)Engstraight (be)degerade (sein)Lêgë nî ayeke drowä na pöpö tî âködörö ûse sô.The road is straight between those two villages.yeke dûExpr.frcreux (être)Enghollow (be)dehohl (sein)Ngangü pupu akinda këkë nî. Ayeke dû.A hard wind blew down the tree. It was hollow.yeke gbânîExpr.frabondant (être)Engabundant (be)dereichlich vorhanden (sein)Atongoro ayeke gbânî na yäyû.Stars are abundant in heaven.yeke mbîlîmbîlîExpr.var. deyeke mbîrîmbîrîExpr. deyeke1mbîrîmbîrî1frdroit (être)Engstraight (be)degerade (sein)Këkë nî ayeke mbîlîmbîlî. Aba ôko pëpe.The board is straight. It isn't curved.2frjuste, correct (être)Engright (be)derichtig (sein)Nzapä afa ngbanga na lêgë nî. Lo yeke mbîlîmbîlî lâ kûê lâ kûê.God judges justly. He is always right.3frhonnête (être)Enghonest (be)deehrlich (sein)4frjuste (être)Engfair, just (be)degerecht (sein)yeke mbîrîmbîrîExpr.var. dial.yeke mbîlîmbîlî1frdroit (être)Engstraight (be)degerade (sein)Këkë nî ayeke mbîrîmbîrî bîanî. Aba kêtê pëpe.The stick is truly straight. It is not even a bit curved.2frjuste, correct (être)Engright (be)derichtig (sein)Wamändängö-mbëtï awara nzönî notes. Kïrïngö-tënë tî lo ayeke mbîrîmbîrî.The student got good grades. His answers were right.3frhonnête (être)Enghonest (be)deehrlich (sein)Tënë tî lo ayeke mbîrîmbîrî. Lo tene mvene pëpe.His word is honest. He does not lie.4frjuste (être)Engfair, just (be)degerecht (sein)Kötä zo nî ayeke mbîrîmbîrî. Lo fûta âzo na lêgë nî.The boss is fair. He pays well.yeke mîngi pëpeExpr.frpeu abondant (être)Engscarce (be)deknapp (sein)Kôbe ayeke mîngi pëpe, nî laä nzara asâra âla.Food is scarce and so they are hungry.yeke na mosoroExpr.frriche (être)Engrich (be)dereich (sein)Lo vo finî kutukutu tëtî lo yeke na mosoro mîngi.He bought a new car since he is rich.yeke na ndaräExpr.frsage (être)Engwise (be)deweise (sein)Âmbäkôro zo ayeke na ndärä mîngi.Old people are very wise.yeke na ngoExpr.frenceinte, en grossesse (être)Engpregnant (be)deschwanger (sein)Wâlï nî ayeke na ngo. Fadë lo dü môlenge.The woman is pregnant. She will give birth to a child.yeke nzönîExpr.frbon (être)Enggood (be)debrav, gut (sein)Nzapä ayeke nzönî mîngi. Lo mû na ï nzönî kôbe lâ na lâ.God is very good. He gives us food every day.yeke rôndExpr.frrond (être)Enground (be)derund (sein)sêse sô ayeke rônd töngana ndembö tî gerê.The earth is round like a soccer ball.yeke wâExpr.frchaud (être)Enghot (objects) (be)deheiss (sein)Ngû tî kâwa nî ayeke wâ mîngi.The coffee water is very hot.yeke zo tî ndaräExpr.frsage (être)Engwise (be)deweise (sein)Âzo agä na âtënë tî âla na lo tëtî lo yeke zo tî ndarä.People come to him with their problems because he is a wise person.
yeke2yɛ.kɛadvlentementÂngôlô atambûla yeke yeke.Snails move slowly.yeke yekeExpr.advfrtrès doucementEngvery slowly, gradually, gentlydesehr langsam, allmählich, sanftÂkalä atambûla yeke yeke.Snails travel very slowly.ndüngö terê tî zo yeke yekeExpr.vfrchatouillerEngtickledekitzelnndüngö terê yeke yekeExpr.vfrcaresserEngcaressdestreicheln, liebkosente yeke yekeExpr.vfrronger ; couper avec les dents par petits boutsEnggnawdenagen
yeke drowäExpr. deyeke1Engstraight (be)frdroit (être)degerade (sein)Lêgë nî ayeke drowä na pöpö tî âködörö ûse sô.The road is straight between those two villages.
yeke lîselisse (être)Papier de verre asâra sï këkë nî ayeke lîse.The sandpaper made the board to be smooth.
yeke na gbenîExpr. dena gbenî 1Expr. degbegbeadvEnglow (be)frbas (être)detief, unten (sein)Mbï yeke na ndüzü, lo yeke na gbenî.I am above, he is below.
yeke na mayëreExpr. dehîngayê1Engintelligent (be)frintelligent (être)deklug, intelligent (sein)
yeke na nzara tî ...Expr. denzara 2TAMEngdesirefrdésirerdebegehrenLâ asu mîngi. Lo yeke na nzara tî ngû.The sun is shining brightly. He desires water.
yeke ôkoExpr. deôko 1Engequal (be)frégal (être)degleich (-wertig/-rangig) (sein)Nzërëngö tî nyama tî bâgara na tî nyama tî ngäsa ayeke ôkoThe tastyness of beef and goat meat is equal.
yeke pendere sïönîExpr. dependere 1Engvery beautiful (be)frtrès joli (être)desehr hübsch (sein)Maseka wâli sô ayeke pendere sïönî! Gbâ tî akôli ayê lo.That young girl is very beautiful! Lots of men like her.
yeke rôndExpr. deyeke1Enground (be)frrond (être)derund (sein)sêse sô ayeke rônd töngana ndembö tî gerê.The earth is round like a soccer ball.
yeke wâExpr. deyeke1wâ 2yeke1Enghot (objects) (be)frchaud (être)deheiss (sein)Ngû tî kâwa nî ayeke wâ mîngi.The coffee water is very hot.