Parcourir le sango
k
kâwa n café Saccharum officinarum
kawoya ka.wo.ya unspec. var. kaoya n courge, courgette, potiron, "melon"
kayimän n crocodile Crocodylus spp.
kaziêe ka.zyee n casier (à bouteilles)
ke kɛ / ke v 1 refuser ke (kôlï, wâlï, terê) Expr. kɛ v 1 fr se divorcer Eng divorce (each other, a wife, a husband) de sich scheiden 2 fr être méchant l'un envers l'autre Eng hate each other de sich hassen ke tënë nî Expr. v fr contredire Eng contradict de widersprechen ke terê Expr. v fr divorcer, renvoyer (une femme) Eng divorce, send back, send away de scheiden ke yângâ Expr. v fr désobéir Eng disobey de nicht gehorchen, ungehorsam (sein) 2 rejeter 3 s'abstenir 4 ne pas aimer 5 haïr, détester 6 abandonner, délaisser ke na kürü gô Expr. fr rejeter absolument Eng reject absolutely de absolut ablehnen
ke na kürü gô Expr. de ke na kürü gô ke Eng reject absolutely fr rejeter absolument de absolut ablehnen
këkë kɛ.kɛ n 1 arbre gerê tî këkë Expr. n fr tronc (d'arbre) Eng trunk (of tree) de Baumstamm kä tî yâ tî këkë Expr. n fr nœud (dans le bois) Eng knot (in wood) de Knoten (im Holz) këkë sô asûru yâ nî awe Expr. n fr planche Eng plank de Brett, Planke këkë tî (kpöka, pelle, ...) Expr. n fr manche Eng handle de Griff, Stiel këkë tî bâlâwâ Expr. n fr karité Eng shea butter tree, shea nut tree de Karité-Baum Buterospermum paradoxum, subsp. parkii këkë tî fige Expr. n fr figuier Eng fig tree de Feigenbaum Ficus spp. këkë tî kî Expr. n fr arbre épineux Eng thorn-tree de Dornbusch këkë tî kokö Expr. n fr cocotier Eng coconut palm de Kokospalme Cocos nucifera këkë tî kpu Expr. n fr pilon Eng pestle de Stößel, Mörser këkë tî kroa Expr. n fr croix Eng cross de Kreuz këkë tî mbûrü Expr. n fr palmier à huile Eng oil palm de Öl-Palme Elaeis guineensis këkë tî ngombe Expr. n fr crosse du fusil Eng rifle butt de Gewehrkolben këkë tî tâmuru Expr. n fr dattier Eng date palm de Dattelpalme Phoenix dactylifera këkë tî wâ Expr. n fr fagot, bois à brûler Eng firewood de Brennholz këkë tî wäsâ Expr. n fr tamarinier Eng tamarind tree de Tamarindenbaum Tamarindus indica kêtê këkë Expr. n 1 fr arbuste, buisson Eng bush de Busch 2 fr écharde, éclat Eng splinter, sliver de Splitter lê tî këkë Expr. n fr fruit Eng fruit de Frucht mabôko tî këkë Expr. n fr branche (d'arbre) Eng branch, twig de Ast, Zweig ndurü gerê tî këkë Expr. n fr souche Eng stump de Stumpf ngu tî lê tî këkë sô a nyön nî Expr. n fr jus Eng juice de Saft ngû tî yâ tî këkë Expr. n fr sève Eng sap de Saft (von Pflanzen) pörö tî këkë Expr. n fr écorce (d'arbre) Eng bark (of tree) de Rinde pörö tî lê tî këkë Expr. n fr peau, pelure (de fruit) Eng skin (of fruit) de (Obst-) Schale zî kêtê këkë tî lü na mbênî ndo Expr. v fr transplanter, repiquer Eng transplant de verpflanzen, auspflanzen zî pörö tî terê tî këkë Expr. v fr écorcer, enlever (l'écorce) Eng strip off (bark) de entfernen (Rinde) 2 bois gi këkë (tî) wâ Expr. v fr chercher des fagots Eng fetch (firewood) de (Brennholz) holen këkë-wâ Expr. kɛ.kɛ.wa n fr bois de chauffe Eng firewood de Holzscheit, Brennholz kêtê këkë sô akpa kî Expr. n fr écharde, éclat Eng splinter, sliver de Splitter yê tî fängö na yâ tî këkë Expr. n fr scie Eng saw de Säge 3 bâton këkë tî mbëtï Expr. var.orth këkë-mbëtï Expr. de këkë 3 mbëtï 2 n fr crayon, bic Eng pencil, pen de Bleistift, Kugelschreiber këkë tî tämbëlängö na nî Expr. n fr canne Eng cane, walking stick de Spazierstock këkë-mbëtï Expr. kɛ.kɛ.mbɛ.ti sp. var. këkë tî mbëtï n fr crayon, bic Eng pencil, pen de Bleistift, Kugelschreiber kötä këkë (tî fängö na nyama) Expr. n fr massue Eng club, cudgel de Knüppel, Schlagstock 4 tronc finî mabôko tî këkë Expr. n fr pousse, rejeton Eng shoot (new plant) de Spross këkë tî nzö Expr. n fr tige (de maïs, de mil) Eng stem, stalk (of maize, millet, etc.) de (Mais-)Stängel
këkë tî wäsâ Expr. de këkë 1 n Eng tamarind tree fr tamarinier de Tamarindenbaum Tamarindus indica
këkë-mbëtï kɛ.kɛ.mbɛ.ti sp. var. këkë tî mbëtï Expr. de këkë 3 mbëtï 2 n Eng pencil, pen fr crayon, bic de Bleistift, Kugelschreiber
kêkerêke ke.ke.ɾe.ke 1 adv demain Kêkerêke, fadë mamâ ague na garâ tî vo kôbe. Tomorrow, mother will go to the market to buy food. mbênî kêkerêke Expr. adv fr après-demain Eng day after tomorrow de übermorgen Fadë lo sï na Bangui mbênî kêkerêke. He will reach Bangui the day after tomorrow. 2 n lendemain Alîngbi âpendere apenzê na ndo tî âkêkerêke tî âla. The youth need to think about their tomorrows.
këkë-wâ kɛ.kɛ.wa Expr. de këkë 2 wâ 1 n Eng firewood fr bois de chauffe de Holzscheit, Brennholz
kelekpâ ke.le.kpa var. de kerekpâ
kêlêlê kɛ.lɛ.lɛ var. de kêrêrê
këngö-terê kɛ.ŋgɔ.tɛ.ɾɛ n 1 haine 2 divorce 3 séparation 4 hostilité, inimitié
këngû ??? n brosse à dents, bâton à nettoyer les dents
kerekpâ ke.ɾe.kpa var. dial. kelekpâ n lit en palmier à raphia
keremba ke.ɾe.mba n association de cotisation Expr. sâra keremba sâra
kêrêrê kɛ.ɾɛ.ɾɛ var. dial. kêlêlê n clé