Urat - English


a
b
ch
d
e
g
h
i
j
k
l
hl
m
n
ny
ŋ
o
p
r
hr
s
sy
t
u
w
hw
y

g


gihye'vbaptisebaptaiscf.gaih pinippour water on ; baptisegihye'ebaptise ; washguhye'baptiseguhye'ebaptisejaih pinip2wash with water ; baptisejih2baptise jihye'e2baptisepangaih2baptisepingihwash me/us ; baptise me/us
gihye'evbaptise ; washbaptais ; wasimJon ka gihye'e lenge pinip.Jon will baptise them.Jon bai baptaisim ol.Kin gihye'e pinip me talah kin.He pours water to wash his child.Em i kapsaitim wara long wasim pikinini bilong em.cf.gaih pinippour water on ; baptisegihye'baptiseguhye'baptiseguhye'ebaptisejaih pinip2wash with water ; baptisejih2baptise jihye'e2baptisepangaih2baptisepingihwash me/us ; baptise me/us
gilirr. ofgalv irrcall
gilngalv uninfl.wail for a dead person ; shout in traditional song (can show also joy)krai long man i dai ; krai long singsing
ginirr. ofganv irrstand
gineirr. ofgenev irrcut timber
gingirmevseparate ; claim innocenceseperetim tupela ; mekim tok olsem em i no mekim dispela samtingJinjirme Banapas hindi Sol ŋaiye ka yi yende wah ŋaiye ŋam si malaŋatme nange ka yende.Separate Banapas and Sol so that they will make work which I have appointed them to do.Seperetim Banapas tupela Sol na ol bai mekim wok mi bin makim ol long mekim.Ka gin wusyep ininge gingirme nange lenge Musiloh yukur yende yumbune Pol.He stands and explains that the Musiloh people did not cause harm to Pol.Em i sanap tokim tok klia olsem ol Musiloh i no bin bagarapim Pol.
gingouweadjbumpy ; heap of ground sticking uproad or groundbukbuk long graunluh/yaŋah/ŋahwikin gingouwe Yaŋah ŋaiye gingouwe pe, pa yiche ka yelme.Dig and fill to make a bumpy road level.Rot i gat planti hul, na yupela bai digim na stretim.
ginihmevsmellsmelimPoi gwinihme gurngur naihe pupwa.We smell the bad odor of garbage.Rabis i smel nogut long mipela.
ginirvbreak by itselfbrukMwah si ginir.The rope is broken.Rop i bruk.
ginyenvget rid of ; throw away ; removerausimKin ginyen gurngur.He threw out rubbish.Em i rausim rabis.Ŋam yukur mat ŋaiye ma gwinyenme wusyep uku.I did not come to remove that talk.Mi no kam bilong rausim dispela tok.Poi gwinyenme hro' ŋosohe.We got rid of the black pig.Mipela rausim blekpela pik.
girisenplatform for a corpse or plates.tumbuna stail bet bilong man i dai pinis ; bet long ol plet na pot
girngeirr. ofgarngev irrdislike ; be afraid ; flee
girngirvremove from a string trap ; tear apartbrukim ropKin nal girngir seryem ŋaiye kin nember mwah.He went to remove the bandicoot which he had trapped.Em i go rausim mumut long string bilong en.Ŋumbwat ŋasande tikin ŋaiye ka girngir yip ono.The dog wants to tear you apart and eat you.Dok i laik katim katim yupela na kaikai.Kin pupwa bongol sekete pe, kin girngir merkinip.He was very strong and he tore apart chains.Em i strong tumas na em i brukim baklain.
giseirr. ofgasev irrclose
gisyer'evcover a hole ; droolpasim hulTinge jisyer'e kohndou.They cover a little hole in the house.Ol i karamapim liklik hul long haus.Himbihumbwau tas gisyer'e mut kin.Saliva drools out of his mouth.Spit i kamaut na pasim maus bilong en.
glingliadjblue (sky)san i sain gut truŊaitem glingli.Cloudless sky.Skai i klia olgeta (nogat klaut).
glohahanfowlwildwel paulGlohaha wember yihim wal tinginde.The wild fowl laid eggs in the bush.Wel paul putim kiau bilong en long bus.
gohnoihnclayhardgraun i no save malomaloTape ŋiche gohnoih gan kohmap kin.Tape digs hard ground on his doorway.Tape i digim strongpela graun long dua bilong en.
golohnsugarcanesugaTinge yasar'e goloh yal wah.They are breaking the sugarcane at the garden to harvest it.Ol i katim suga long gaden.goloh sipitphr.sugarcane waste (what is left when sugarcane has been eaten)cf.sipit
goloh sipitphr. ofgolohnsugarcane waste (what is left when sugarcane has been eaten)cf.sipit
gondouadjclear waterklinpelaPinip ŋam bwore gondou.My water is very clean.Wara bilong mi i klin olgeta.
gondoumeadvunderstand clearlysave gut truLuku se ka ende yip pa sisyeme Lahmborenge poi bwore gondoume.This will make you know our Lord very well.Dispela bai mekim yupela sawe Bikman bilong mipela gutpela tru.
gonombai'sp. var. ofgonombai'eslander
gonombai'evslandermekim sampela tok daunim arapelaMa mini yip wusyep pupwa sye' ŋaiye kin gonombai' poi .I will tell you some bad talk which he has (used) to slander us.Mi bai tokim yupela sampela tok nogut em i bin toktok na daunim mipela.