Search results for "ugama"
adat /adat/ [ˈa.dət̚]
1custom; adat;
[Adat mi binasa. Our customs are destroyed.]
[Kiara adat ugama. There are religious customs.]
[Adat lama. People's customs.]
2traditional law; adat istiadat; (sem. domains: 4.7 - Law, 4.3.9.1 - Custom.)
Related items: ngkepelei curse mengutuk; menyumpah, liin taboo pantang, suhakng taboo tabu; pantang-larang, iidn taboo pantang, *ijampa insult menghina
bas₁
1past tense; already; ever (as opposed to never); sudah; pernah; telah;
[Bas ku na miohodn.]
[Ndah bas miohodn.]
[Ndou bas miohodn.]
[Ndah bas. Never. Tak pernah.]
[Sia bas adak mati. In the past he almost died.]
[Sia simuak ugama Yuhudi. He entered Judaism.]
[Sia bas na simuak ugama Yuhudi. He already entered Judaism.]
[Sia bas na meti.]
[Sia meti na.]
[Sia kindi bunua nggien bas ta kerai.]
[Ndihi bas megtomu. We have never met.]
2former;
[Sia simulakng bas saa ny anu.]
[Ipag - bas saa pusud, pusud mati. Bas saa pinsadn, pinsadn mati.]
iskul /iskul/
school; sekolah; (sem. domains: 3.6.2 - School.)
[Iskul jousa. Adult school.]
[Iskul ugama Silabm. Training center for Islamic studies. Pusat pengajian Islam.]
[Iskul misidukng. Primary school. Sekolah rendah.]
kimuat /kimuat/
1to ask; question; tanya; bertanya; (sem. domains: 3.5.1.5 - Ask.)
[Aha kimuat nya.]
[Kimuat ou diha.]
[Sia kimuat diaadn bakng ou miaah mah ndah.]
[Sia kimuat diaadn. Uubm nya, "Aha miaah mah ndah?"]
[Dei pi-kimuat!]
Similar (co-hyponym): nual₁ interrogate menyoal
2
[Inubuh sia i-kimuat di siga lama na, "Onu nisuruh uhubm ugama ti?"]
[Sia i-kimuat suhu sojar dia nubuh siga lama na peiti. He questioned all the soldiers there then they were killed.]
mmati /m-/2 /mati/ [m̩.ˈmã.tʲi] See *pati₂;
1kill; membunuh; (sem. domains: 2.6.6.1 - Kill.)
[Ou m-m-ati tuhih.]
[Si anu gisuruh nya m-m-ati lama.]
[Sia m-m-ati lama.]
[Sia m-m-ati deirdn na. He is going to kill himself.]
[Uhubm ugama ti gisuruh nelamat ataupudn m-m-ati lama?]
[Esi i-m-ati tuhih? Ou. Who killed the gecko? Me.]
[I-m-ati ou tuhih mah badih.]
[Mingguh ringah diti bas ku i-m-ati tuhih simbatu.]
[Sia imati deirdn na. He killed himself.]
2extinguish (light);
[M-mati ou lampu gulu.]
na /na/
1referential;
[Si Mual miaah kindi bali na. Mual followed going to the house.]
[Atakng ku mpanu, gimbatadn na irumbak na. While I was walking the dock fell out from under me.]
[saa na her spouse]
[saa na his spouse]
[siga lama na they]
[bali na her house]
[anak na his children]
[oid na the boat]
[uhubm na the discussion]
[deirdn na herself]
[pusud na her sibling]
[Sia mori saa na. He gives it to his spouse.]
[Sia mah lama na tidi bigiadn baru dangkih di diaadn. He and his people from the new section are jealous of me.]
[...inoog dua tuni dipadn na]
[Siga lama nti mulih ndah pa mohodn. These people will return without haven eaten.]
[sia na he is the one]
[Ina na, ndaardn na ina. That is all, there is no more of that.]
[Ina na, ndaardn na. That is all, there is no more.]
[Ina na tentang suad n Domon na. That is the story about Domon.]
[Ina na matakng ou di Tuaardn. That being the case, I came to Tuaran.]
[Ina na biniaah ou na. That being the case, I followed.]
[Ina na ihi mulei puhul waluh sampai puhul sepulu. ]
[Ina sisuad ku. That is my story.]
[Ina na. That is it.]
[Nga na ba. That's okay.]
[dumah na saa simbatu with his one wife]
[mah na pusud simbatu with his one sibling]
[nubuh na saa then the spouse]
[na pusud ga the sibling]
[nubuh na pusud then the siblin27.44g]
["Dei pengai aa," kaadn na pusud.]
[Tetak na pusud ga dioo.]
[Na amah na melou pasal gaya anak nya na.]
[nentaadn na lama all the people]
[nentaadn na sisuad all the stories]
[Ina kerai nentaadn na. That work is all.]
[na saa libudn the wife]
[Bakng kiara lama kisaa, na saa lahi mati teih ndara anak, mistiih na pusud ngesaa mah ipag nya.]
[Bakng na saa lahi mati If the husband dies]
[Bakng saa lahi na mati If the man's wife dies]
[saa libudn na the woman's husband]
[...pasal gaya anak nya na.]
[sapu oid na roof of the boat]
[tubuh ontokng na the plant sprouted]
[na lama pisiaa the believing people]
[na lama sompuh dipadn na the owner of the slave]
[na kupala pegogot ugama the high priest]
[na lama pegogot bandar na the people controlling the city]
23SG; (sem. domains: 9.2.3 - Pronouns.)
[Sia imati deirdn na. He killed himself.]
3TOPIC; (sem. domains: 9.2.3.5 - Demonstrative pronouns.)
4PERFECT;
[Ndah meleid. Not long. Sebentar.]
[Ndah na meleid. Not long now; in a moment. Sebentar lagi.]
[Ndah medadi.]
[Ndah na medadi.]
[Ndah na ndedi.]
[Meleid na. A long time from now.]
[Meleid pa. A long time yet.]
[Ingat na. Look out!]
[meti na dead]
[Matakng na sia. He is coming now.]
[Bas na.]
[Bas ku na kidoor.]
[Ndou kidoor. I do not hear.]
[Ndou bas kidoor.]
[Baa, mpanu ta na. Come on, let's go now.]
[Mbuat nu na?]
[kaah na approaching here & now]
[Kaah na si anu. What's his name is nearby now.]
[Na haah na. near now]
[di kimidiadn behind]
[di na kimidiadn afterward]
[mingad near]
[mingad na near DC]
[meseirt na always]
5now;
[na haah na right now]
[ringah na before now]
nuud /ŋ-/ /tuud/ See tuud₂;
help someone; (sem. domains: 4.3.4.2 - Help.)
[Sia nuud diaadn.]
[Uhubm ugama ti gisuruh nuud ataupudn ngudusa?]
ngudusa See dusa;
[Uhubm ugama ti gisuruh nuud ataupudn ngudusa?]
pegogot /peg-/ /ogot/ See *ogot;
hold on; (sem. domains: 7.3.4.4 - Hold.)
[Bakng Itala pegogot munusiah, lama ndah selalu kiladu pasal kiara mogot. If God controls men, ...]
[Lama pegogot ugama. People controlling religion. Imam.]
[Kahal a pegogot ny elih?]
pelei /pelej/
1broken taboo; (sem. domains: 4.9.5.6.1 - Taboo.)
[Dei pegterampag dioo! Pelei si elih.]
[Pelei aha. Aha ndah mbajuh.]
Similar (co-hyponym): imbuatadn curse, *ijampa insult menghina, libag ridicule; insult; humiliate menghina, simbuat curse ; Similar (co-hyponym): jiniampa, balakng disease
2curse;
[Ngai pelei. State a curse.]
[Bakng ngai pelei, matakng ladu. If you make a curse, then sickness will come upon you.]
[Ngai pelei - najah tidi ugama mi.]
[Ndihi kaap ngai pelei, lama hatih mantak.]
ugama /ugama/
religion; agama; (sem. domains: 4.9 - Religion.)
[Lama pegogot ugama. Priest. Imam.]
[Ugama Isilabm. Islam.]
[Ugama Kiristiadn. Christianity. Agama Kristian.]
[Mogot ugama - meseirt na pisiaa. Bawa ugama.]
utuardn /atur/ /-an/ See atur₂;
arrange; (sem. domains: 7.5 - Arrange.)
[Sia miaah utuardn undakng-undakng ugama nya.]