kʷɨnɨj n. urine urine (13 groups, 31 languages) B
This root is well attested across the Central Chadic languages. The *kʷ is retained in most groups, but has the reflex *k in Proto-Hurza, Proto-Kotoko South and Proto-Gidar, a sporadic change. There is a regular *n→r change word-medially in Proto-Mandara, and a sporadic *n͏→r change in some of the Kotoko groups. This change also appears in the Mafa and Sukur data, where it is irregular. There is a subsequent unestablished *r→ɗ change, which gives the forms for Proto-Hurza, several Mofu group languages and Mazera. The distribution of the changes suggests that a certain degree of borrowing took place between languages. The *j has been vocalised in several languages, and in Gidar it is reanalysed as the palatalisation prosody, both of which are common sporadic processes.
1Proto-Mafa *kʷɨraj urine urine 1.1) Mafa (Ndokobai) kuraj urine
2Proto-Sukur *kʷɨr ʸ urine urine 2.1) Sukur (Thomas) miskuir urine
3Proto-Hurza *mɨkaɗaj urine urine 3.1) Mbuko (Gravina) məkaɗaj urine urine 3.2) Vame (Kinnaird) kə̄māɗáj, kumaɗaj (Afem) tribe ; descendant urine; tribu ; descendant
4Proto-Margi *kʷɨni urine urine 4.1) Bura (Blench) kini Urine 4.2) Kilba (Schuh) kunji urine
5Proto-Mandara *kʷɨrɨj urine urine 5.1) Matal (Branger) kᶷlāj urine urine 5.2) Podoko (Swackhammer) kure,-i urine 5.3) Mandara (Fluckiger) kúré urine (f) 5.4) Malgwa (Löhr) kure urine 5.5) Glavda (Owens) kur urine 5.5.1) Glavda (Nghagyiva) kùrìja urine
6Proto-Mofu *kʷɨnaj urine urine 6.1) Ouldeme (Kinnaird) kūnāj urine 6.2) Muyang (Smith) kʉɗiŋ urine urine 6.3) Mada (Nkoumou) kʷne urine 6.4) Moloko (Friesen) kʷənen urine urine 6.5) Zulgo (Haller) kʷìɗé urine f. 6.6) Gemzek (Sabatai) kuɗe urine urine 6.7) Merey (Gravina) kuɗe urine urine 6.7.1) Merey (Gravina) kuɗej urine 6.8) Dugwor (Jubumna) kuneŋ urine urine 6.9) Mofu North (Barreteau) kùràj urine 6.10) Mofu-Gudur (Hollingsworth) kuráj urine
7Proto-Maroua *kʷɨnaj urine urine 7.1) Giziga Moutourwa (Michielan) kʷanaj urine 7.2) Giziga Marva (Hamidou) kunaj urine urine 7.3) Mbazla (SILSurvey) kúnaíʼ urine urine 7.3.1) Mbazla (Tourneux) kunaj urine
8Proto-Lamang *kʷani urine urine 8.1) Hdi (Bramlett) kʷani urine l'urine
9Proto-Kotoko Island *kʷaraj urine urine 9.1) Buduma (McKone) koraj urine.
10Proto-Kotoko North *kʷɨre urine urine 10.1) Mpade (Allison) kúrè urine urine
11Proto-Kotoko Centre *kʷɨne urine urine 11.1) Lagwan (Allison) nkune urine urine 11.2) Mser (Allison) kure urine urine
12Proto-Kotoko South *kɨmaɗe urine urine 12.1) Mazera (Allison) kɨmaɗe urine urine
13Proto-Gidar *kɨna ʸ urine urine 13.1) Gidar (Hungerford) kine urine 13.2) Gidar (Schuh) kine/e urine
This root is well attested across the Central Chadic languages. The *kʷ is retained in most groups, but has the reflex *k in Proto-Hurza, Proto-Kotoko South and Proto-Gidar, a sporadic change. There is a regular *n→r change word-medially in Proto-Mandara, and a sporadic *n͏→r change in some of the Kotoko groups. This change also appears in the Mafa and Sukur data, where it is irregular. There is a subsequent unestablished *r→ɗ change, which gives the forms for Proto-Hurza, several Mofu group languages and Mazera. The distribution of the changes suggests that a certain degree of borrowing took place between languages. The *j has been vocalised in several languages, and in Gidar it is reanalysed as the palatalisation prosody, both of which are common sporadic processes.
1Proto-Mafa *kʷɨraj urine urine 1.1) Mafa (Ndokobai) kuraj urine
2Proto-Sukur *kʷɨr ʸ urine urine 2.1) Sukur (Thomas) miskuir urine
3Proto-Hurza *mɨkaɗaj urine urine 3.1) Mbuko (Gravina) məkaɗaj urine urine 3.2) Vame (Kinnaird) kə̄māɗáj, kumaɗaj (Afem) tribe ; descendant urine; tribu ; descendant
4Proto-Margi *kʷɨni urine urine 4.1) Bura (Blench) kini Urine 4.2) Kilba (Schuh) kunji urine
5Proto-Mandara *kʷɨrɨj urine urine 5.1) Matal (Branger) kᶷlāj urine urine 5.2) Podoko (Swackhammer) kure,-i urine 5.3) Mandara (Fluckiger) kúré urine (f) 5.4) Malgwa (Löhr) kure urine 5.5) Glavda (Owens) kur urine 5.5.1) Glavda (Nghagyiva) kùrìja urine
6Proto-Mofu *kʷɨnaj urine urine 6.1) Ouldeme (Kinnaird) kūnāj urine 6.2) Muyang (Smith) kʉɗiŋ urine urine 6.3) Mada (Nkoumou) kʷne urine 6.4) Moloko (Friesen) kʷənen urine urine 6.5) Zulgo (Haller) kʷìɗé urine f. 6.6) Gemzek (Sabatai) kuɗe urine urine 6.7) Merey (Gravina) kuɗe urine urine 6.7.1) Merey (Gravina) kuɗej urine 6.8) Dugwor (Jubumna) kuneŋ urine urine 6.9) Mofu North (Barreteau) kùràj urine 6.10) Mofu-Gudur (Hollingsworth) kuráj urine
7Proto-Maroua *kʷɨnaj urine urine 7.1) Giziga Moutourwa (Michielan) kʷanaj urine 7.2) Giziga Marva (Hamidou) kunaj urine urine 7.3) Mbazla (SILSurvey) kúnaíʼ urine urine 7.3.1) Mbazla (Tourneux) kunaj urine
8Proto-Lamang *kʷani urine urine 8.1) Hdi (Bramlett) kʷani urine l'urine
9Proto-Kotoko Island *kʷaraj urine urine 9.1) Buduma (McKone) koraj urine.
10Proto-Kotoko North *kʷɨre urine urine 10.1) Mpade (Allison) kúrè urine urine
11Proto-Kotoko Centre *kʷɨne urine urine 11.1) Lagwan (Allison) nkune urine urine 11.2) Mser (Allison) kure urine urine
12Proto-Kotoko South *kɨmaɗe urine urine 12.1) Mazera (Allison) kɨmaɗe urine urine
13Proto-Gidar *kɨna ʸ urine urine 13.1) Gidar (Hungerford) kine urine 13.2) Gidar (Schuh) kine/e urine