Manipuri - English
ন
নাউহোং naohong 0 náo.hóŋ CVV.CVC Phon. var. নহোং nə.hóŋ n (চায়নরোল) মাসাপি নোংয়ায় চাখা মোইরেমপাকি ৷৷ লনললু (লানলু?) পোলচেংনুংকি ৷৷ সীঙচেপ ময়রা থালপাপু ৷৷ চয়রয় নাওহোংসা পাখু লেংহাননানা ৷৷ হয়রেম মাপল খোমপুকালনা চোংরকলে ৷৷ (Chainarol) Masapi Nongyai Chakha Moirempaki lanllu [lanlu?] polchengnungki singchep maira (meira) thapapu chairai (cheirei) naohongsa pakhu lenghannana Hairem (Meirem) mapal khompukhalna chongjakle.
নাক nak 0 nàk CVC n Esp. with possessive adjectives prefixes ই-, ম-, ন- (লাঙ্গথেলগি নূপী খরা, এপ্রিল ১৩, ২০২০) হৌখিবা তাং ৫ গি নুমিদাংদা লাঙ্গথেলদা থোকখিবা থৌদোক অমগি মতাংদা ৱিমিন্স অগেইন্ষ্ট ক্রাইমগি ফেসবূক পেজদা (তাং ১০ দা) থাগৎলকখিবা ভিদিও অদু নাক অমত্তগি ৱা তারগা থাগৎলকখিবা য়ূম্ফম য়াওদবনি৷ (Langathelgi nupi khara, 13 April 2020) Houkhiba tang 5 gi numidangda Langathelda thokkhiba thoudok amagi matangda Women Against Crime gi Facebook page da (tang 10 da) thagatlakkhiba video adu naak amattagi wa taraga thagatlakkhiba yumfam yaodabani. Synonyms কা ইনাক comp. n ননাক comp. n নাকখল comp. n নাকচেপ comp. n নাকপাক comp. n নাক্কল comp. n মনাক comp.
নাকোঙ nakong 0 ná.kòŋ CV.CVC n (ৱাচেৎলোন) মিৎ অনিমা, নাকোঙ অনিমা, শ্বরগা থানা ৫ মবু প্রাণ ৫ কৌয়ে৷ (Wachetlon) Mit anima, nakong anima, swarga thana 5 mabu pran 5 kouye. (ৱাচেৎলোন) তেংবমক্তি করম তেংবনো হায়রবদী৷ মিৎতগী মিৎশাং থোকএ৷ নাকোঙদগি নপথী থোকএ৷ নাতোন্দগী নপ থোকএ৷ চীন্দগি তিন থোকএ৷ য়াদগি য়াথী থোকএ ৷ ... ঈশিং থকখিববু ময়দা লোনবকুম ঙাঙনা থোক্লকএ৷ (Wachetlon) Tengbamakti karam tengbano hairabadi mittagi mitsang thoke, nakongdagi napthi thoke, natondagi nap thoke, chindagi tin thoke, yadagi yathi thoke, ... ising thakkhibabu meida lonbakum ngangna thoklake.
নাকোঙ নপথী nakong napthi 0 n নাকোঙগি মপানথংবা মখুলদা থোকপা নপ-নপ লাউবা অমোৎপা nakonggi mapanthangba makhulda thokpa nap-nap laoba amotpa a viscid secretion that collects in the external meatus of the ear ear-wax Synonyms নপথী 2
নাখৈ nakhei naJE 0 nà.kʰə́i CV.CVV OM নাক মী নত্রগা পোৎ অমনা লৈরিবা অমসুং মাগি অকোয়বদা লৈবা মাগিনি হায়না লৌবা মফম mi natraga pot amana leiriba amasung magi akoibada leiba magini haina louba mapham the space occupied by and around a person or a thing that is considered as theirs mi ntCrga poT qmna lEriba qmsuZ magi qkoybda ... OM খৈ ঙমখৈ, লোইবা মফম ngamkhei, loiba mapham limit মী নত্রগা পোৎ অমগি মফমসি অসি ফাওবনি, সিৱাইদা লোইরে হায়বা খঙহনবা ঙমখৈ mi natraga pot amagi maphamsi asi phaobani, siwaida loire haiba khanghanba ngamkhei the limit that shows a person's or a thing's space terminates at a particular point n ‘‘নাখৈ (অমা) শেংবা’’ হায়না অয়াম্বদা শীজিন্নৈ করিনা করিনো, করিনা কনাগিনো, কদায়দগি কদায়ফাওবনো হায়বনচিংবগি মতাংদা চপ চানা ওইরিবা অশেংবা "nakhei (ama) sengba" haina ayambada sijinnei karina karino, karina kanagino, kadaidagi kadaiphaobano haibanachingbagi matangda chap chana oiriba asengba usually in the phrase "nakhei (ama) sengba" নাখৈ (অমা) শেংবা id. adj করিনা করিনো, কনানা কনানো, করিনা কনাগিনো, কদায়দগি কদায়ফাওবনো হায়বনচিংবগি মতাংদা চপ চানা ময়েক শেংনবা, য়েৎশিন্নদবা
নাখৈ (অমা) শেংবা nakhei (ama) sengba 0 adj করিনা করিনো, কনানা কনানো, করিনা কনাগিনো, কদায়দগি কদায়ফাওবনো হায়বনচিংবগি মতাংদা চপ চানা ময়েক শেংনবা, য়েৎশিন্নদবা karina karino, kanana kanano, karina kanagino, kadaidagi kadaiphaobano haibanachingbagi matangda chap chana mayek sengba, yetsinnadaba (য়েন্নীংথাগি নুংশি ৱারী—মোদর্ন মনিপুরি স্তোরি, [ফেসবূক] নভেম্বর ১৩, ২০১৩) সুমাই কয়াম কুইনা থমখিসি হাইনো? লৈকাই মমাঙদা ইচানূপা কৌথোকঅগা লুহোঙথোকপিরদি নাখৈ অমা ইশেং শেংঙেদনা৷ মীনা মচা পাখং অমা ইচাউ চাউনা লৈবা ইমুংসিদা লৈশাবীসিবু [করম্না] থম্মিনো হায়দনা ঙাঙনরকওই হায়নিঙাই লৈতেকো৷ (Yenningthagi Nungsi Wari—Modern Manipuri Story, [Facebook] November 13, 2013) Sumai kayam kuina thamkhisi haino? Leikai mamangda echanupa [ichanupa] kouthokaga luhongthokpiradi nakhei ama eseng [iseng] sengedana. Mina macha pakhang ama echao [ichao] chaona leiba emungsida [imungsida] leisabisibu [karigi] thammino haidna ngangnarakoi hainingai leiteko. (কংলৈপাক এন্তরতেইনমন্ত স্তোরি-কেস, [ফেসবূক] মে ৬, ২০১৬) বিদ্যা, ফাগি নত্তে৷ ঐনা চঙদ্রিঙৈদা নাখৈ অমা শেংবদি পাম্মে৷ (Kangleipak Entertainment Story-kes, [Facebook] May 6, 2016) Bidya, fagi [phagi] natte. Eina changdringeida nakhei ama sengbadi pamme. (রাজকুমার হীরাচন্দ্র সিংহ, [ফেসবূক] মার্চ ১৬, ২০২০) য়ুসিএমনা ফোঙদোকলিবা ৱাফম অসি নাখৈ অমা সেংনা এন্তি-ইন্দিয়া ওইরে৷ (Rajkumar Herachandra Singh, [Facebook] March 16, 2020) UCMna phongdokliba wapham asi nakhei ama sengna anti-India oire. (বিনো লাইশ্রম, [ফেসবূক] এপ্রিল ১৮, ২০২১) ঙসিদগি চহী ১০/২০ মমাঙ মফমদুদা মখোই য়ূম কয়া লৈখিদে৷ তাংজফম পীরুবনা ঙসিদি মপুনি হায়রকলে৷ ঐখোই ঈপা ঈপুশিং মখোয়দা তাংজখিবা নত্তে৷ মখোয়না অহাঙবা জগাদা লৌরগা খুদোংচাবা লৌশিল্লকপা য়াজনীংদে৷ হন্দকতি নাখৈ অমা শেংহনসিকো, নুংশিরবা ঈরৈচা ময়াম৷ (Bino Laishram, [Facebook] April 18, 2021) Ngasidagi chahi 10/20 mamang mafamduda [maphamduda] makhoi yum kaya leikhige. Tangjafam [tangjapham] pirubana ngasidi mapuni hairakle. Eikhoi eepa [ipa] eepusing [ipusing] makhoida tangjakhiba natte. Makhoina ahangba jagada louraga khudongchaba lousillakpa yajaningde. Handakti nakhei ama senghansiko, nungsiraba eereicha [ireicha] mayam. See also লৈখায় তাবা id. of নাখৈ
নাচুংদবা nachungdaba 0 vt (লুনা, লূমনা লৌগদবা অমা) অদুক লুনা লৌদবা, কিদবা (Luna, lumna lougadaba ama) aduk luna loudaba, kidaba (চায়নরোল) থীককৃ লালপাওখোল হুঙঙা মীকপখোল ৷৷ য়ুমীৎ লালচেলখোল ৷৷ ক্বাক লালচেল খোল ৷৷ চীংনুং য়ারাওখোল চীঙসাং নায়য়খোল ৷৷ তমনা হুয়সোনখোলপু ৷৷ নাচুংতাপা ৷৷ (Chainarol) Thikkri lalpaokhol hungnga mikapkhol, yumit lalchelkhol, kwak lalchel khol, chingnung yaraokhol, chingsang nayeikhol, tamna huisonkholpu nachungtapa ... Synonyms থৌ-ৱা শাদবা
নাতোন 1 naton 1 1 ná.tòn CV.CVC Phon. var. নাতোল ná.tòl n মী অমসুং শাগি মকোক নত্রগা মমায়দা, মচীনগি মথক্তা লৈবা মখুল অনী হূৎপা তোঙথোকপা কয়াৎ; মতৌ অসুম্না থাক হন্থবা অহিংবশিংদা য়াওবা মসিগা মথৌ নত্রগা মওং মান্নবা কয়াৎ mi amasung sagi makok natraga mamaida, achingi mathakta leiba makhul ani hutpa tongthokpa kayat; matou asumna thak hanthaba ahingbasingda yaoba masiga mathou natraga maong mannaba kayat that part (usually more or less prominent) of the head or face in humans and animals that lies above the mouth and contains the nostrils. Also, the corresponding part, or some similar formation, in lower forms of animal life nose (ৱাচেৎলোন) তেংবমক্তি করম তেংবনো হায়রবদী৷ মিৎতগী মিৎশাং থোকএ৷ নাকোঙদগি নপথী থোকএ৷ নাতোন্দগী নপ থোকএ৷ চীন্দগি তিন থোকএ৷ য়াদগি য়াথী থোকএ ৷ ... ঈশিং থকখিববু ময়দা লোনবকুম ঙাঙনা থোক্লকএ৷ (Wachetlon) Tengbamakti karam tengbano hairabadi mittagi mitsang thoke, nakongdagi napthi thoke, natondagi nap thoke, chindagi tin thoke, yadagi yathi thoke, ... ising thakkhibabu meida lonbakum ngangna thoklake. নাতোন শূমাঙ comp. n
নাতোন 2 naton 2 2 ná.tón CV.CVC n
নাতোল natol ná.tòl phon. var. of নাতোন 1 n মী অমসুং শাগি মকোক নত্রগা মমায়দা, মচীনগি মথক্তা লৈবা মখুল অনী হূৎপা তোঙথোকপা কয়াৎ; মতৌ অসুম্না থাক হন্থবা অহিংবশিংদা য়াওবা মসিগা মথৌ নত্রগা মওং মান্নবা কয়াৎ That part (usually more or less prominent) of the head or face in humans and animals that lies above the mouth and contains the nostrils. Also, the corresponding part, or some similar formation, in lower forms of animal life Mi amasung sagi makok natraga mamaida, achingi mathakta leiba makhul ani hutpa tongthokpa kayat; matou asumna thak hanthaba ahingbasingda yaoba masiga mathou natraga maong mannaba kayat (ৱাচেৎলোন) কাশোম শল চীবঙবা কৌবদি নাতোলবু কৌএ৷ (Wachetlon) Kasom sal chibangba koubadi natolbu koue.
নাদমিং nadaming 0 n অৱা অনাদগি ঙাকপি কনবীনবা হায়জবা, শোনবদা শীজিন্নবা লাইগি মমিং awa anadagi ngakpi kanbinaba haijaba, sonbada sijinnaba laigi maming the name of a god chanted for protection from miseries and misfortunes (ৱাচেৎলোন) হরিমিংলেন শিদবনে, তাইবঙ নাদমিং ৱাকয়ৈহিগা, নাউগা ওইনা লাননমিং ... (Wachetlon) Hariminglen sidabane, taibang nadaming wakyeihiga, naoga oina lannaming ...
নানবা 2 2 nànbə adj মশা নানবা unspec. comp. form adj