Resultado de búsqueda de "ikavegakeri"

ikavegakeri V. kavegagantsi.

kemari

kémari m. tapir danta, (reg. sachavaca). Okantaganira pairani iatapinitira kemari itsimineku, onti yagaarantakara iaraki. Gamera yogipashiventiri matsigenka ikavegakerira, irogotagakerimera inkampitakera game atsipereavageigi aroegi maika, ontime agaarantavageigempame anta tsimiku. Antari yovosanteakerira itsavetantakerira iroro okenantanaka tenige ineaero arakintsi tsimikutirira. Ogari ipagevetakarira savuri, acha, tivi, opeganaa imperita. Se contaba antiguamente que cuando el tapir iba a la colpa era para conseguir mercaderías (porque para él toda la colpa se convertía en un almacén de mercaderías). Si no lo hubiera avergonzado un matsigenka insultándolo, habría hecho conocer esta fuente de mercaderías a los seres humanos y no estaríamos sufriendo como ahora sino que hubiéramos podido sacar mercaderías en abundancia de la colpa. Cuando (el matsigenka) le soltó una serie de palabrotas, y por eso (el tapir) divulgó (sus secretos), ahí mismo desaparecieron las mercaderías que habían estado en la colpa. Las cosas que le daba como machetes, hachas y sal, se convirtieron otra vez en peña. V. itsímine, gentsírentsi.

kavegagantsi vt. {ikavegakeri} insultar, ridiculizar (a sus espaldas). Yogari notineri ineakerira ipokakera ishainkate pairatanai atake yagatanaa, ikaavintsanatakerityo kara ikaveganatakerira ikantakerira “kityamonkagisema”. Cuando mi sobrino vio venir a su abuelito, que ya estaba muy anciano, se rió mucho de él diciéndole “de mejillas hundidas”.