Resultado de búsqueda de "oshavogaatake"

shavogaatagantsi savogaatagantsi 1vt. {ishavogaatakero, isavogaatakero} calentar líquido hasta que esté tibio. Karanki nomantsigavagetanakera, inti neakena notomi ityomiakyanirira choekyani yogotanake, nerotyo nomiretanakera, ishavogaatakero nia, ipakena noviikakara. Hace poco cuando me puse enferma, me cuidaba mi hijo que todavía es muy chico, pero ya está aprendiendo un poco; así que cuando tenía sed él calentaba agua hasta que se ponía tibia, me la daba y la tomaba. 2vi. {oshavogaatake} estar tibio/a (líquido). Noshinto, piate gaatute nia pishavogaatashitakerira piariri nonkatanaerira, choeni oshavogaatake. Hija, ve a traer agua y caliéntala para que yo bañe a tu hermano; solamente debe estar un poco tibia. V. shavogatagantsi, óani, shavogáari.

pocharivenkiki pochari ivénkiki inan. esp. de juncia (reg. piripiri; lit. piripiri dulce). ◊ Tradicionalmente se usaban las semillas o los rizomas para parar la sangre que brota por un corte o una herida. Onkaratempira savuri ontirika onkentakempi chakopi, pagake okitsoki pocharivenkiki pimpitankakero, impo piaatakero maani nia, pankipaatakero, pogiitakero tsitsiku oshavogaatakera. Impo povionkakero okaratakempira onkaraaganakera piriraa. Si un machete te corta o una flecha te hinca, coge semillas de piripiri pocharivenkiki, machúcalas, luego agrega un poquito de agua, envuélvelas en hojas y pon (la patarashca) en la candela para que se caliente. Luego apriétalo (para que salgan gotas del líquido) donde te has cortado y pare la hemorragia. V. pochari, ivénkiki.

oshavogaatake V. shavogaatagantsi.