Resultado de búsqueda de "yogarenigichotakero"

garenigichotagantsi vt. {yogarenigichotakero} poner resbaladizo/a y liso/a (reteniendo un pedazo de yuca en la mano). Imasekavagetanake notomi tenige isekatavagetaempa, ontityo yogarenigichotakero iseka. Mi hijo no tiene apetito y ya no come (sino que agarra su yuca en la mano) hasta ponerla asquerosa (lit. resbaladiza y lisa). V. garenitagantsi, okitsoki.

yogarenigichotakero V. garenigichotagantsi.

okitsoki tonkamentontsi

okitsoki inan.pos. ainan.pos. su semilla; pastilla. binan.pos. su cartucho (de un arma de fuego). cinan.pos. la bolita hecha de tierra que es parte de un huso kirikanuntontsi. • La forma -ki/-gi aparece como clasificador de cosas pequeñas como semillas, granos, chaquiras, frutitas, dientes, piedritas, pajaritos, huevos con cáscara, moneditas, etc.; también funciona como diminutivo. Forma parte de los nombres de muchas plantas y árboles incluso en muchos casos, aunque representa el fruto del árbol, llega a ser parte integral del nombre del árbol mismo. La forma -gitso/-kitso aparece en temas compuestos con el significado de ojos muy redondos y grandes (p.ej. ogakitsopageni iroki pitoni inkamagutakaera kiregitsosetake los ojos del musmuqui son muy grandes y nos mira con sus grandes ojos bien abiertos).; • La forma dim. -kicho/-gicho que indica una miseria de algo o una cantidad muy reducida en comparación con lo normal, aparece como clasificador de cuerpos pequeños, pedazos pequeños de yuca, paquetes pequeños, bolas pequeñas de hilo, etc. (p.ej. maanikicho onavetakempa mampetsa aunque sea una bolita de hilo; yogarenigichotakero iseka pone resbaladiza su pedacito de yuca. Pikichoteti ogorite amakena kañomataka tenirikatyo ontime. Solamente me trajo algunos (lit. dos) camotes pequeñitos como si no tuviera. V. ikitsoki.