Resultado de búsqueda de "taguatagantsi"

gatsonkuatagantsi vi. {yagatsonkuatake} surcar un río, ir río arriba (peces, canoas). Yogari shima omirinka oshiriaganaara yagatsonkuaiganai katonko. Cada vez que el río merma, los boquichicos surcan río arriba. Ogari pitotsi tera agavee agatsonkuatanakerora opariatakera oshonkanaka. La canoa no pudo surcar la catarata y se volteó. • En la selva se usa la palabra “surcar” para indicar ir en la dirección opuesta a la corriente del agua; la diferencia entre gatsonkuatagantsi y taguatagantsi, que también significa surcar, es que gatsonkuatagantsi enfoca el lograr surcar al próximo nivel, o sea encima de una catarata, mientras que taguatagantsi enfoca la acción de surcar. V. gatsonkutagantsi, óani.

yataguatake V. taguatagantsi.

taguatagantsi vi. {yataguatake} surcar los rápidos, una catarata o una cascada (en un río). Nopokaigai chapi nomagaigapai okagakara, teranika agavee antaguatanakera pitotsi opariavagetityo kara, impo okuta nagashiigakero shivitsa ogatsantsani nopantsaigakero, ovashi ataguatanake. Ayer vinimos (de río abajo) y pasamos la noche cerca de donde había un paso peligroso porque la canoa no pudo subir la cascada que es muy elevada. Entonces por la mañana cogimos bejucos largos con los que la jalamos, y por consiguiente subió. Chapi noatuti opariatakera nia noneake shima yataguatanake iaigakera katonko. Ayer fui donde hay una catarata en el río y vi a boquichicos surcar e ir río arriba. V. tagutagantsi, óani, gatsonkuatagantsi.

taguatakotagantsi vi. {yataguatakotake} surcar una catarata o caída en una canoa. Chapi ipokaigakera kamatikyanirira impo yagakoigavetapaakaro opariatakera, asa ikusoatakoigapaake, teratyo iragaveaige irataguatakoigera. Impo onti yaguitashiigakero inoshiaigakerora, ario pinkante ataguatanake, ovashi yogatsonkuaigakero. Ayer cuando vinieron los de río abajo y llegaron a la caída, se detuvieron ahí; no podían subir. Por fin, se bajaron, jalaron la canoa y ésta recién comenzó a subir, de esta manera lograron pasar (lit. subieron encima). V. taguatagantsi; -ako 4.8.1.1.