Resultado de búsqueda de "tsagaatagantsi"

itsagaatake V. tsagaatagantsi.

itsagaatakera

tsagaatagantsi vt., vi. {itsagaatakeri, itsagaatake} avt., vi. pescar con anzuelo (reg. anzolear o anzuelear) o coger peces con pico . Yogari intaishama itsagaatake shivaegi isekatakempara. La garza mayosonso del río coge mojarras para comerlas. Noatanakera inkaara katonko, noneanakeri ani aiño itsagaatake, panirokya yagake segori. Endenantes cuando estuve yendo río arriba, vi a mi cuñado que estaba pescando con anzuelo y ya estaba cogiendo un pez sunca. bvt., vi. sacar hormigas o larvas con tallos de piripiri, con hojas o con los ganchitos del bejuco chovi. ◊ Para coger las hormigas katsíkori se mete un tallo de piripiri en el nido, y cuando las hormigas lo muerden, se le saca con cuidado con una cantidad de ellas. (Tienen cabezas grandes que se comen con yuca pero sin sal.) Para coger las larvas chagárento, que comen los troncos de amasisa y ojé, y tsuro, que comen el ojé, se emplean los ganchitos de chovi para sacarlos del tronco. Se usa el término tsagaatagantsi para referirse a los dos procesos. V. tsagagantsi, óani.

onoshintsagaataka V. noshintsagaatagantsi.

noshintsagaatagantsi vr. {onoshintsagaataka} espesarse (miel o jugo de caña que está cocinándose). Chapi noatake pinatoku nokamagutakotakerora otsireatakera impogoato nogavakara oshimore, impo irorori oneavakerora onoshintsagaatanakara, oguitakero. Ayer fui a ver a mi cuñada que estaba preparando miel de caña de azúcar haciéndola hervir, y de paso a chupar (lit. comer) la espuma que botaba; luego cuando ella vio que estaba espesándose, la bajó (de la candela).

itsagaatakeri V. tsagaatagantsi.