Ka aliy jún i káw ti al an tsakam lejkix káw
Las mujeres bailan

An uxumchik u bixom

 

Abal ka aliy jun i káw ka dhucha' ti al an jolatláb axi k'wajat ta winab. U awil ka aliy kidhat an káw ani jún pejach an káw, ti láb káw ani ti tének káw.

[Olnaxtaláb: U awil yab ka t'aja' ti kwentaj axi ti olchal al an jolataláb axi k'wajat alál]

Tének– Español

a
b
c
d
e
i
k
m
t
u
w
x

a


AkalejTodavía es de nocheAkalej, wanayej u wayalTodavía es de noche, hay que dormir (todavía)
Akaltsak'ibnSalpullidoAn t'ele' in kwa'al i akaltsak'ibEl bebé tiene salpullidos
AkannPie, pataAn pik'o' in kwa'al tsé' in akanEl perro tiene cuatro patas
Akan t'ele'nPedilanthus tithymaloidesPie de niño, Zapatito de la Virgen,U mím i t'eya' an akan t'ele'Mi madre sembró un pie de niño
AkanlábnHorcón que sostiene la casaAn atáj in kwa'al tsé' i akanlábLa casa tiene cuatro postes (que la sostienen)
AkanleknPataT'ukchij jun i akanlekSírveme una pata
AkchinalSe lo envían/llevanU akchinal in ts'inílLe llevan su comida
AkchixvLlevar de comerIn ne'ets tin akchixVoy a llevar de comer
AkichnGuazuma ulmifoliaGuácima, palo de olote, aquicheTu kwenchál wa'ats yán i akichEn mi pueblo hay muchos aquiches
AkidhLlevadoAkidh tin ulits tu k'ima'Llevado fue como llegué a mi casa
AkilábnTela para cargar niñosU kitnál an t'ele' ti akilánCargo al bebé en el akíl
AkiyvLlevarNe'ets tu akiy ta k'imá'Te voy a llevar hasta tu casa
AkiyalvLlevarU akiyal we' i ja' abal u mámLlevo un poco de agua para mi abuelo
AklejitsYa anochecióWanáts u wayal, kom aklejiitsYa vamos a dormir, por que ya anocheció
AklelAnochecerK'wajatits ti aklelYa está anocheciendo
AklenenekSaludo nocturno (Buenas noches)Aklenek, kumpalejBuenas noches compadre
AknidhQue tiene pie o pataAknidhits an laktemYa tiene patas la silla
Aku'GrisAku' in lakab a CarmenEl vestido de Carmen es gris
AkyalvLlevarU akyal we' i ja' abal u mámLlevo un poco de agua para mi abuelo
AkyomSujeto que llevaIn t'ojnal tin akyom t'ojnalTrabajo de "llevador" de trabajadores
ÁlDentro deTin ál an balixtaláb balidhak jún i tsánDentro de la bolsa estaba metida una víbora
Al'ibnNueraU al'ib in bij MaríaMi nuera se llama María
AlabéladjBonitoTekedh alabél an lemEs muy bonita la mariposa
AlálAbajoTiwa' alál tejwa' an bélAllá abjo se ve el camino
AlchijvBuscarTin alchij an ts'aj abal ku wik'a' an olomBúscame el mecate para amarrar al cerdo


Estado editorial

Borrador

Versión preliminar

Revisado por hablantes nativos

Revisado por un asesor técnico

Contenido y diseño aprobados para publicación

Edición oficial actual