Tének– Español


a
b
c
d
e
i
k
m
t
u
w
x

c


Ch'ak'ayadjPegajosoTekedh ch’ak’ay an k’oyejLa masa está muy pegajosa
Ch'ichbayvPeinarU tsanub Erika in kulbetnál kin ch’ichbay in tsakamilA mi tía Erika le gusta peinar a su hija
Ch’ak’lanchatvCachetearCh’ak’lanchat jún i k’ubaklek a JoséLe dieron una cachetada a José
Ch’apch’álvhacer ruido al comerAn olom ch’apch’ál u k’apulEl cerdo hace ruido al comer
Ch’aplanchatvcachetearCh’aplanchat jún i k’ubaklek a JoséLe dieron una cachetada a José
Ch’ech’élvCanto de algunas avesU ch’echél an manch’ech’El manch’ech’ canta
Ch’ichabnPeineU tsanúb Erika in tekedh kwa’al an ch’ichabMi tía Erika tiene muchos peines
Ch’ichbadhPeinadoCh'ichbadhits a JoséJosé ya está peinado
Ch’ichbanalvPeinarseA José u kwetém ch’ichbanalJosé se peina solo
Ch’ololólvRuido del estómagoU ch’ololól u chukul, in k’a’ilitsMi estómago está haciendo ruido, ya tengo hambre
Ch’omk’analvHacer clavadosAn k’wa’ u ch’omk’anal ti ja’La rana se avienta al agua
Ch’omoyalvmeter una parte del cuerpo o de un objeto al aguaU ch’omoyal u akan ti ja'Meto mi pies al agua
Ch’uchbixvSeñalarA Juan u ch’uchbix, in ch’uchbiyal a MiguelaJuan está señalando, señala a Miguela Ch’uchbiyal
Ch’uchbiyv1SeñalarYab ka ch’uchbiy a its’, max ij ne’ets ka k’atsej a itsik’No señales a la luna, si no se te va a pudrir la uña2Pasado de SeñalarA ch'uchbiy a its', ne'ets ka k'atsej a itsik';Señalaste a la luna, se te va a podrir la uña
Ch’uchubnDedoI kwa’al jun inik i ch’uch’ubTenemos veinte dedos
Ch’úri’nBurroMax ti k’at’uw an pet, abal ti walka’ kwa’al ka dhajan an ch’úri’Si te mueres una tortuga, para que te suelte tiene que rebuznar el burro
ChabchamnPiñaTekedh kujuw an chabchamLa piña es muy rica
Chak'wak'wálblanditoAn kukay chak’wak’wál, walám wat’k’anits in wejémLa anona está blandita, quizás ya se pasó de maduro
Chak'wálAbultadoU kwadha’ u k’walál, jilk’on chakwálMe pegué en la pierna, quedó abultado
ChakwakwálSonido de la olla al hervirTokot u chakwakwál an pach, k’wajatits ti paxk’unal an tsanak’wSe escucha el sonido de la olla, ya están hirviendo los frijoles
ChánchalvTraerTe'its tu chánchal a ts’inílAquí ya te traigo tu comidaUltsits a mím, ti chánchal a ts’inílYa llegó tu madre, tre trae tu comidaA María ani a Juan putunchik, tu chanchal i tsínílMaría y Juan llegaron, nos traen nuestra comida
ChánchinvPasado de traerIn chánchin we’ i wat’ap k’al a ts’uts’mim ProfetizaMe trajeron un poco de atole con mi tía ProfetizaJuana, it chánchin we’ i wat’ap k’al a kumpalmim FranciscaJuana, te trajeron un poco de atole con tu madrina Francisca
ChánchinalvTraerUlits an belal pat’al, in chanchinal an idhidhLlegó el automóvil, me traen el maízKit k’alej tin k’imá’ a Lucio, ta’ kwa’ it chánchinal an olomVe a la casa de Lucio, según te traen el cerdo
Che'elvVenirJunchikíl in che’el tin k’a’umA veces vengo por aguaTam lunes, a Gudelia u che’el ti nujulLos lunes, gudelia viene a vender
Che'enekvVenir¡It che’enek ka tsa’biy a mím!¡Viniste a visitar a tu madre!A Margarito che’enek ti ts’a’umMargarito vino a comprar