Diccionario matsigenka-castellano


a
ch
e
g
i
j
k
ky
m
n
ñ
o
p
s
sh
t
ts
ty
v
y

o


okatsirinkaatake V. katsirinkaatagantsi.
okatsirinkagitetake V. katsirinkagitetagantsi.
okatsitake V. katsitagantsi.
okatsitakeri V. katsitagantsi.
okatsogake V. katsogagantsi.
okavantagantsi 1vt. {iokavantakero, yokavantakero} tirar encima de un techo de hojas. Yogari notomi yovuokavagetake ivegaro enoku, impo iokavantakero pankotsipanaku tyampa inkenashitaero, ovashi iragaka. Mi hijo estaba jugando con su juguete tirándolo por el aire; por fin lo botó al techo de la casa y no tenía cómo sacarlo de ahí y se puso a llorar. 2vr. {iokavantaka} posarse en un techo de hojas o saltar encima de él. Yogari noerotite yaranake iokavantaka pankotsipanaku. Mi loro voló y se posó encima del techo de la casa. Pairani ipokashitantira matsontsori iokavantapaaka. Hace años un jaguar siempre venía saltando encima del techo. V. okagantsi2, ópana.
okavi inan.pos. el mango de cualquier herramienta de fierro con mango de madera (p.ej. un machete, un hacha, un martillo).
okavirenkake V. kavirenkagantsi.
okavitaka V. kavitagantsi.
okavogutaka V. kavogutagantsi.
okavogutake V. kavogutagantsi.
okavogutaokitake V. kavogutaokitagantsi.
okavogutataka V. kavogutatagantsi.
okavogutatake V. kavogutatagantsi.
okavokitagantsi₁ 1vt. {iokavokitakeri1, yokavokitakeri2} lanzar a una candela. Ikisakara notomi ineakera ipatuanakera ivarakate iokavokitakeri tsitsiku itagakerira. Se amargó mi hijo, porque su honda se rompió y la lanzó a la candela quemándola. 2vr. {iokavokitaka, yokavokitaka} lanzarse al fuego. Otankaivetaka natavarite mavani inake impo paniro iokavokitaka tsitsipokiku itagaka. Los cascarones de tres pollitos reventaron (lit. mi gallina reventó a tres pollitos), luego uno se lanzó al fogón quemándose. V. okagantsi1, opoki2.
okavokitagantsi₂ vt. {iokavokitakeri2, yokavokitakeri2} botar algo que estorba en un camino. Yogari notineri itiavokitakero avotsi itogakotakera parianti, kantankicha nokantakeri iokavokitaerora, maika iokavokitairo isaapokitasanotairo. Mi sobrino dejó mucho desmonte en el camino después de tumbar el plátano para coger el fruto, pero yo le dije que lo botara, y ahora ha botado todo lo que estaba en el camino dejándolo bien limpio. V. okagantsi1, avotsi.
okavorogakotaka V. kavorogakotagantsi.
okavosarepakotake V. kavosarepakotagantsi.
okavuataka V. kavuatagantsi.
okavurekaataka V. kavurekaatagantsi.
okavurekaka V. kavurekagantsi.
okavusetaka V. kavusetagantsi.
okegontsatake V. kegontsatagantsi.
okenaatake V. kenaatagantsi.
okenagutake V. kenagutagantsi.