Diccionario matsigenka-castellano


a
ch
e
g
i
j
k
ky
m
n
ñ
o
p
s
sh
t
ts
ty
v
y

o


okenantakaro V. kenantagantsi.
okenapagénityo V. ikenapagénityo.
okenkisureagitetaka V. kenkisureagitetagantsi.
okepigisetakeri V. kepigisetagantsi.
okepirishiatake V. kepirishiatagantsi.
okepiritake V. kepiritagantsi.
okepishitake V. kepishitagantsi.
okepitakeri V. kepitagantsi.
okeshirotake V. keshirotagantsi.
oketyórini f. las primeras que vivían o hacían algo hace mucho tiempo; las antepasadas. Ogari oketyorini okemakotagani otimaigi pairani omarapageegini ogatsantsaapageni. Se escucha (contar) de las (mujeres) que vivían antiguamente que eran muy gordas y altas. V. óketyo; -ni1 4.15.4; iketyórini.
oketyórira f./inan. ella que era la primera; la anterior (p.ej. el año pasado, la semana pasada). Ogari oketyorira shiriagarini irorori ogakona osarigake, tera onkañotero maika tyarika, osarigavagetanaketyo kara. El año pasado no fue tan seco (lit. fue menos escampado); no ha sido como ahora que está pasando mucho tiempo sin lluvia. V. óketyo, iketyórira.
oketyotyo V. óketyo.
okiaatake V. kiaatagantsi.
okiarenkakero V. kiarenkagantsi.
okigiaka V. kigiagantsi.
okii inan.pos. su palito. • La forma -kii/-gii aparece como clasificador de cosas largas, delgadas y rígidas como huesos, palos, tallos, piernas delgadas, husos, patarashcas, cadáveres, etc. (p.ej. nomanchaki kakarakiiri mi cushma corta (lit. que no cubre mis piernas); ariotsantsakiiti largo (un palo)). V. ikii.
okíiro V. ikíiro.
okimoaatake V. kimoaatagantsi.
okimoatake V. kimoatagantsi.
okiraagitetake V. kiraagitetagantsi.
okiraapogaenkatake V. kiraapogaenkatagantsi.
okiraasegutotake V. kiraasegutotagantsi.
okirikake V. kirikagantsi.
okirikakero V. kirikagantsi.
okirikanontakeri V. kirikanontagantsi.