bana v. to wash laver (13 groups, 34 languages) A
This root is unusual in that it contains *b. There was a general change from Proto-Chadic *b to *v in Proto-Central Chadic, but this root appears as an exception to this change. The change of the medial *n to /r/ in the Mandara and Mofu groups is a regular change in the Mandara group, but in the Mofu group the data from other roots is less consistent and the change is unestablished.
1Proto-Bata *binɨ wash laver 1.1) Jimi (Djibi) binən Se laver ;
2Proto-Daba *ban wash laver 2.1) Buwal (Viljoen) bɑn bathe, wash oneself se laver, laver 2.1.1) Buwal (Viljoen) bɑn wash utensils laver la vaiselle 2.2) Gavar (Viljoen) bɑn bathe, wash oneself se laver 2.3) Mbudum (Ndokobaï) baŋ wash (tr) laver 2.3.1) Mbudum (Ndokobaï) baŋ bathe (intr) se laver 2.4) Daba (Lienhard) pān se laver ; soulever
3Proto-Mafa *pana wash laver 3.1) Mafa (Barreteau) pán se laver 3.2) Cuvok (Gravina) pana wash clothes laver (habits) 3.2.1) Cuvok (Gravina) pana bathe (intr) se laver 3.2.2) Cuvok (Gravina) pana wash (tr) laver
4Proto-Sukur *banvɨ wash laver 4.1) Sukur (Thomas) banvə bathe:- to wash a body with water.
5Proto-Hurza *bana wash laver 5.1) Mbuko (Gravina) banaj wash laver 5.1.1) Mbuko (Gravina) banaj wash clothes faire le linge 5.1.2) Mbuko (Gravina) banaj wash oneself se laver 5.2) Vame (Kinnaird) bùnìjà 1 wash laver_(se) 5.2.1) Vame (Kinnaird) bùnìjà 2 wash laver 5.2.2) Vame (Kinnaird) bùnìjà 3 bathe baigner
6Proto-Mandara *bara wash laver 6.1) Matal (Branger) màpàlàj wash laver 6.2) Podoko (Swackhammer) pará 1 laver 6.3) Glavda (Nghagyiva) bárga bathe, wash oneself 6.3.1) Glavda (Nghagyiva) báɾga wash (clothes, utensils)
7Proto-Mofu *bara wash laver 7.1) Ouldeme (Kinnaird) bereŋ laver qqch 7.1.1) Ouldeme (Kinnaird) bēréŋ wash sthg laver 7.1.2) Ouldeme (Kinnaird) bereŋ anaŋ laver qqch 7.1.3) Ouldeme (Kinnaird) baraká laver; laver la saleté de... 7.1.4) Ouldeme (Kinnaird) bārāká laver de; laver la saleté de... 7.1.5) Ouldeme (Kinnaird) bāríjà wash(os) se laver 7.1.6) Ouldeme (Kinnaird) bēríjà se laver 7.1.7) Ouldeme (Kinnaird) baraha laver; laver (vaisselle, habit) 7.1.8) Ouldeme (Kinnaird) bāráhá laver ; s´éclairer 7.2) Muyang (Smith) bɑrɑbɑ wash_out laver quelque chose à l'intérieur 7.2.1) Muyang (Smith) bɑrɑfəŋ wash out a recpient laver les saletés d'un récipient 7.2.2) Muyang (Smith) bɑrɑj wash ; baptise laver; se laver; baptiser 7.3) Mada (Nkoumou) mabalafaŋa laver (habits, vaisselle) 7.3.1) Mada (Nkoumou) mábàlá se laver (baptiser) 7.4) Moloko (Friesen) balaj wash in general mot général pour laver 7.5) Zulgo (Haller) bara bara bo laver, nettoyer avec un liquide 7.5.1) Zulgo (Haller) bara laver, nettoyer avec un liquide 7.6) Gemzek (Sabatai) mebere laver 7.6.1) Gemzek (Sabatai) mebere ba bathe (intr) se laver 7.6.2) Gemzek (Sabatai) mebere peteke wash clothes laver (habits) 7.6.3) Gemzek (Sabatai) bara bara bo wash (tr) laver 7.6.4) Gemzek (Sabatai) bara wash (tr) laver 7.7) Merey (Gravina) bara bo bathe (intr) se laver 7.7.1) Merey (Gravina) bara wash clothes laver (habits) 7.8) Dugwor (Jubumna) məberej ba bathe (intr) se laver 7.8.1) Dugwor (Jubumna) məberej (zana) wash clothes laver (habits) 7.8.2) Dugwor (Jubumna) məberej (tasahaj) wash utensils laver (vaisselle, ustensiles) 7.8.3) Dugwor (Jubumna) məberej wash (tr) laver 7.9) Mofu North (Barreteau) mépə́réj laver 7.10) Mofu-Gudur (Hollingsworth) pər (se) laver, (se) baigner,
8Proto-Maroua *buna wash laver 8.1) Giziga Moutourwa (Michielan) bun laver, se laver, se baigner; laver le vêtement (bruit de lavage); laver 8.1.1) Giziga Moutourwa (Michielan) bun se purifier - grâce au rite de purification la femme a fait des rites pour avoir des enfants 8.2) Giziga Marva (Hamidou) bun wash (tr) laver 8.2.1) Giziga Marva (Hamidou) bun bathe (intr) se laver 8.2.2) Giziga Marva (Hamidou) buna wash clothes laver (habits) 8.3) Mbazla (Tourneux) ban laver
9Proto-Higi *pi wash laver 9.1) Psikye (Angelo) pe wash 9.2) Bana (Lienhard) pí se laver, se baigner
10Proto-Kotoko Island *benu wash laver 10.1) Buduma (McKone) benuə; bəan bathe (intr) se laver 10.2) Buduma (McKone) benu laver. 10.3) Buduma (McKone) benuə wash (tr) laver
11Proto-Kotoko North *ᵐban wash laver 11.1) Mpade (Allison) ᵐban bathe (intr) se laver 11.2) Malgbe (Allison) ᵐbari bathe (intr) se laver
12Proto-Kotoko Centre *ban wash laver 12.1) Lagwan (Allison) bɨ̀nì bathe (intr) se laver 12.2) Mser (Allison) ban bathe (intr) se laver
13Proto-Kotoko South *bana wash laver 13.1) Zina (Odden) bànà bathe (intr) se laver
This root is unusual in that it contains *b. There was a general change from Proto-Chadic *b to *v in Proto-Central Chadic, but this root appears as an exception to this change. The change of the medial *n to /r/ in the Mandara and Mofu groups is a regular change in the Mandara group, but in the Mofu group the data from other roots is less consistent and the change is unestablished.
1Proto-Bata *binɨ wash laver 1.1) Jimi (Djibi) binən Se laver ;
2Proto-Daba *ban wash laver 2.1) Buwal (Viljoen) bɑn bathe, wash oneself se laver, laver 2.1.1) Buwal (Viljoen) bɑn wash utensils laver la vaiselle 2.2) Gavar (Viljoen) bɑn bathe, wash oneself se laver 2.3) Mbudum (Ndokobaï) baŋ wash (tr) laver 2.3.1) Mbudum (Ndokobaï) baŋ bathe (intr) se laver 2.4) Daba (Lienhard) pān se laver ; soulever
3Proto-Mafa *pana wash laver 3.1) Mafa (Barreteau) pán se laver 3.2) Cuvok (Gravina) pana wash clothes laver (habits) 3.2.1) Cuvok (Gravina) pana bathe (intr) se laver 3.2.2) Cuvok (Gravina) pana wash (tr) laver
4Proto-Sukur *banvɨ wash laver 4.1) Sukur (Thomas) banvə bathe:- to wash a body with water.
5Proto-Hurza *bana wash laver 5.1) Mbuko (Gravina) banaj wash laver 5.1.1) Mbuko (Gravina) banaj wash clothes faire le linge 5.1.2) Mbuko (Gravina) banaj wash oneself se laver 5.2) Vame (Kinnaird) bùnìjà 1 wash laver_(se) 5.2.1) Vame (Kinnaird) bùnìjà 2 wash laver 5.2.2) Vame (Kinnaird) bùnìjà 3 bathe baigner
6Proto-Mandara *bara wash laver 6.1) Matal (Branger) màpàlàj wash laver 6.2) Podoko (Swackhammer) pará 1 laver 6.3) Glavda (Nghagyiva) bárga bathe, wash oneself 6.3.1) Glavda (Nghagyiva) báɾga wash (clothes, utensils)
7Proto-Mofu *bara wash laver 7.1) Ouldeme (Kinnaird) bereŋ laver qqch 7.1.1) Ouldeme (Kinnaird) bēréŋ wash sthg laver 7.1.2) Ouldeme (Kinnaird) bereŋ anaŋ laver qqch 7.1.3) Ouldeme (Kinnaird) baraká laver; laver la saleté de... 7.1.4) Ouldeme (Kinnaird) bārāká laver de; laver la saleté de... 7.1.5) Ouldeme (Kinnaird) bāríjà wash(os) se laver 7.1.6) Ouldeme (Kinnaird) bēríjà se laver 7.1.7) Ouldeme (Kinnaird) baraha laver; laver (vaisselle, habit) 7.1.8) Ouldeme (Kinnaird) bāráhá laver ; s´éclairer 7.2) Muyang (Smith) bɑrɑbɑ wash_out laver quelque chose à l'intérieur 7.2.1) Muyang (Smith) bɑrɑfəŋ wash out a recpient laver les saletés d'un récipient 7.2.2) Muyang (Smith) bɑrɑj wash ; baptise laver; se laver; baptiser 7.3) Mada (Nkoumou) mabalafaŋa laver (habits, vaisselle) 7.3.1) Mada (Nkoumou) mábàlá se laver (baptiser) 7.4) Moloko (Friesen) balaj wash in general mot général pour laver 7.5) Zulgo (Haller) bara bara bo laver, nettoyer avec un liquide 7.5.1) Zulgo (Haller) bara laver, nettoyer avec un liquide 7.6) Gemzek (Sabatai) mebere laver 7.6.1) Gemzek (Sabatai) mebere ba bathe (intr) se laver 7.6.2) Gemzek (Sabatai) mebere peteke wash clothes laver (habits) 7.6.3) Gemzek (Sabatai) bara bara bo wash (tr) laver 7.6.4) Gemzek (Sabatai) bara wash (tr) laver 7.7) Merey (Gravina) bara bo bathe (intr) se laver 7.7.1) Merey (Gravina) bara wash clothes laver (habits) 7.8) Dugwor (Jubumna) məberej ba bathe (intr) se laver 7.8.1) Dugwor (Jubumna) məberej (zana) wash clothes laver (habits) 7.8.2) Dugwor (Jubumna) məberej (tasahaj) wash utensils laver (vaisselle, ustensiles) 7.8.3) Dugwor (Jubumna) məberej wash (tr) laver 7.9) Mofu North (Barreteau) mépə́réj laver 7.10) Mofu-Gudur (Hollingsworth) pər (se) laver, (se) baigner,
8Proto-Maroua *buna wash laver 8.1) Giziga Moutourwa (Michielan) bun laver, se laver, se baigner; laver le vêtement (bruit de lavage); laver 8.1.1) Giziga Moutourwa (Michielan) bun se purifier - grâce au rite de purification la femme a fait des rites pour avoir des enfants 8.2) Giziga Marva (Hamidou) bun wash (tr) laver 8.2.1) Giziga Marva (Hamidou) bun bathe (intr) se laver 8.2.2) Giziga Marva (Hamidou) buna wash clothes laver (habits) 8.3) Mbazla (Tourneux) ban laver
9Proto-Higi *pi wash laver 9.1) Psikye (Angelo) pe wash 9.2) Bana (Lienhard) pí se laver, se baigner
10Proto-Kotoko Island *benu wash laver 10.1) Buduma (McKone) benuə; bəan bathe (intr) se laver 10.2) Buduma (McKone) benu laver. 10.3) Buduma (McKone) benuə wash (tr) laver
11Proto-Kotoko North *ᵐban wash laver 11.1) Mpade (Allison) ᵐban bathe (intr) se laver 11.2) Malgbe (Allison) ᵐbari bathe (intr) se laver
12Proto-Kotoko Centre *ban wash laver 12.1) Lagwan (Allison) bɨ̀nì bathe (intr) se laver 12.2) Mser (Allison) ban bathe (intr) se laver
13Proto-Kotoko South *bana wash laver 13.1) Zina (Odden) bànà bathe (intr) se laver