Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

a


akusado'a-ku-sa-doSpacusadoaccused, pronouncedCfakusanBolSi sayay tawo nin naparsawan nin nanakaw, udino animan a duka' nin nangyadi' a magwa' nin iparsa kona.TagAkusado.IloNaakusar; inakusar.EngThe accused, the person or persons against whom a charge is brought.
akusawan'a-ku-sa-w`anPuon:akusavlBolParsawan ya sa sayay duka' a gawa' o kasalanan a sayay tawo.TagAkusahan; paratangan; pagbintangan.IloAkusaran.; pabasulen; salangaden.EngTo accuse someone of something.Syn clsparsawan
akusawen'a-ku-sa-w`ɘnPuon:akusavoBolIparsa a kasalanan o abas a gawa' sa sayay tawo.TagIbintang.IloPabasulen.EngTo accuse someone of something.Syn clswitwitanPerf.inakusa
akusta'a-k`us-taSpacostar to put to bedinfoldBolPanninep tan panngngisadya' nin bagay-bagay nin matkap para sa sayay gagara bilang sa pagbibyahi, pag'aadal, pannadya' para sayay ukasyon, tan raruma et.EngTo attentively gather and prepare things for a certain purpose.Syn clssadya'Der.akustawenpangakusta
akustawen'a-kus-ta-w`ɘnPuon:akustavoBolDinepen tan isadya' a bagay-bagay nin matkap para sa sayay gagara bilang sa pagbibyahi, pag'aadal, pannadya' para sayay ukasyon, tan raruma et.TagIhanda ang kailangan, magtipon.IloIsagana amin, Agtipon.EngTo gather and get ready things for a certain purpose like traveling, holding a party, etc.Rel. tokumplitwenPerf.inakusta
akut-akotBol'`a-kut-'`a-kotPuon:akotnBolInsikton bakas ansasakal a mangakot luta' nin igalet nan gaw'en bali na sa patungsoy bali tan raruma et nin lugar.TagPutakti.IloAlumpipinig.EngAn insect with brown wings that looks like a small bumble bee and hauls soil to build its mud house on walls, etc.ClfinsiktoSpch var.aakotAnd
akuten'a-k`u-tɘnPuon:akotvoBolPangi'ras bagay-bagay nin ika' sa sakalakon lugar, a kasabyan mako ba'yoynaet sumubli'.TagHakutin.IloBunagen.EngTo haul something someplace in quantity and usually in more than one trip.Syn clskaryadawenActmangakotPerf.inakotAtl. is man'akuten
akwaryum'a-kwar-yumEgaquariumnBolArtipisyal nin piikapan ran kuna' tan say tanaman nin mabyay sa raranom.TagAkwaryom.IloAkuario.EngAquarium.
al'al'al-'`aladjBolMapagal nin tuloy ket minganga ta abut-abuten a inanawa.TagHingal.IloAl-al.EngTo be panting from exhaustion.Der.umal'al
ala'a-l`aSphalacome on, let's gopposfigBolPanagdag konan sayay tawo.TagHala.IloAla.EngGo! To command someone to get moving.Syn clsali 1dali 2sigi 1tira
alaal'a-l`a-'alnBolAmbo' ararem tan ambo' lamang maka'ti a ranom sa baybay no kai kasisyawan tamo'.TagKaraniwang lalim ng dagat.IloAlaal.EngNeap tide, neither high nor low tide.Rel. toalakin ranomka'tiRelararem 2
alabastro'a-la-bas-troSpalabastroalabasternBolSayay klasin mineral a siti kristal nin ma'kit sa marmol, tsuk. Usaren tin mangwa' ipangwa' mablin butilya uno plower biys nin say kulor maputi'. mamblin bunutilya.TagAlabastro.IloAlabastro.EngAlabaster.
alabat'a-l`a-batn1BolNipalibed sa bali o pukok a pinisi'-pisi' nin kawayan nin nipasak o nitaker nin undoy sa nadatig a tu'dek nin putek o kayo.TagBakod.IloAlad.EngA fence or hedge surrounding a house, yard, garden, etc. usually with bamboo or wooden posts and bamboo slats.Syn clsdarekdek 2padir2BolPinisi-pisi' nin kawayan nin ipasak o itaker sa tu'dek nin putek o kayo nin nadatig a ipangubo sa pukok.TagBila.IloAlad.EngSlat of bamboo nailed or tied to bamboo or wooden posts to make a fence or hedge.Der.alabateniyalabat mangalabat
alabaten'a-la-b`a-tɘnPuon:alabatvoBolLibeden yan alabat a pukok nin magsirbin keteg o prutiksyon sa animan.TagBakudan. IloAladan.EngTo put up a fence for protection around an area.Syn clsdarekdekenpadilenpukukan 1Actmangalabat
alaga'a-la-g`anBolKablyan nan sayay bagay.TagHalaga.IloNgina.EngThe value of something in money.Syn clsbalor 2bilikantidadmasudi'Der.kaalagawanmaalagamamaalagapaalagawanpaalagawan
alahas'a-l`a-hasSpalhaja jewel, gem, precious object, treasure, fine piece (of furniture)nBolArkos sa lalaman a bilang wadi' singsing, pursilas, kwintas, rilo a balitok o balangkantis.TagAlahas.IloAlahas.EngJewelry.Der.mialahaspiaalahas
alai'a-l`a-'inBolSayay makna' a miikap sa ubot sa tutupa' sa rigrig baybay, a say laman na dandani kapaday taway urang kumpasan.TagUlang.IloKula-la.EngAn edible crustacean that lives in deep holes in the muddy shore areas of the sea. It has a big head and short, big pincers and is pinkish and bluish white in color.Syn clsmamalantik2synurang landokNephropidae
alaki'a-la-k`iadjBolAlawang tan ata'gay alimbawa' sayay bali, sayay tawo, o sayay syudad.TagMalaki.IloDakkel.EngTo be big in size compared to the norm.Antdaite' 1madidintek 1Syn clsalawang 1bakway1+alalakiallakiDer.alakyanalakyeniyalakikaalakimakaalaki*(paalaki)sangkaalakyanumalaki
alakin ranom'a-la-k`in ra-n`omid. ofranomphrBolArarem a ranom sa taaw.TagLantong.IloAtab.EngHigh tide.Syn clsatabRelalaal
alakyan'a-lak-yanPuon:alakivinTagKinalakihan.IloDinakkelan.EngTo grow up in a place.Perf.inalakyan
alakyen'a-la-ky`ɘnPuon:alakivoBolGaw'en nin alalaki.TagLakihan.IloDadakkelen.EngTo increase the size of something.Syn clspakbwen1+alalakyeninalalaki
alalay'a-l`a-layTgalalaynTagBolKala-kalamo'; katulungan; bantay.TagAlalay.IloKatulongan; kabadangan; alalay.EngA person who accompanies another person wherever he goes and attends to his personal needs.Der.nakaalalay
alamri'a-l`am-riSpalambrewiren1BolDaite' nin anron pinalimpek nin mital a usaren balaybayan, ipanaker tan raruma et.TagAlambre.IloBarut.EngWire.Rel. toasiroGenwayr1.1nBarbed wire used for fencing or surrounding secured property.sp. var.alambreTag inflalambriDer.alamryenmaalamrimangalamri
alamryen'a-lam-ry`ɘnPuon:alamrivoBolLibeden yan alamri a sayay lugar bilang wadi' pukok o luta'.TagAlambrihin.IloAladan ti barut.EngTo put barbed wire fence around a given area.ActmangalamriPerf.inalamriAtl. is man'alamryen
alang-alang'`a-laŋ-'`a-laŋTgalang-alangnTagMethrareBolPara sa kakanaan uno kaabigan pammin rayo pammagalang.TagAlang-alang.IloGapo ta.EngFor the sake or consideration of, in deference to.