Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

u


-u-unTagMga.EngA count noun pluralizer that forms a mass or collective noun.Relsara1 2Spch var.aw-
u'na'`u'-naCfuno1n1BolPrimiro sa sarba.TagUna.IloUmuna.EngThe first in a series.AntkutitSyn clspi'saprimiro2BolIti sa adapan.TagUnahan.IloSango.EngThe front of something, that which goes first or ahead of something.AntsuyotsynprimiroIntsu'na-u'naDer.ipau'na-u'naiyu'nakau'na-u'nawanmakau'namiu'nawanmiu'nawanmu'nanipangu'napangu'na-u'napau'nasangkau'nawanu'nawanu'nawen
u'na-u'nawan'u'-na-'u'-na-wanPuon:u'nawanvlEngTo be putting something before something else, blaspheme.Atl. is man'u'na-u'nawan
u'nawanPuon:u'na1'u'-na-w`anvlBolMu'na nin mangwa' sa sayay bagay dyan saray raruma.TagUnahan.IloUnaan.EngTo proceed ahead of others.2'u'-n`a-wanptcpBolGaw'en nin milulumba' a sayay bagay no si'noy mu'nan makagawa' bilang wadi' umbat sa tepet o raruma et.TagUnahan.IloUnnaan.EngTo accomplish something first, before someone else.Syn clslumbaanpalpaganpilabanenPerf.innu'nawaninu'nawanDer.mau'nawanpau'nawanu'na-u'nawan
u'nawen'u'-na-w`ɘnPuon:u'navoBolGaw'en yapo' nin primiro a sayay bagay o aktibidad.TagUnahin.IloUnaen.EngTo put something first or give it priority.Syn clsyapo'Atl. is man'u'nawenIntsu'na-u'nawen
uadalen'u-'a-d`a-lɘnPuon:adalennEngThings being studied.
uan'u-'anPuon:o'vlTagOohan.IloWenan.EngTo admit or say yes to something.
ubak'`u-bakn1BolMakubpal nin lupis nin alakin kayo.TagUbak.IloUkis kayo.EngTree bark.Syn clslupis2BolSay malkang nin katat o say maimpis nin lupis nan sugat.TagLangib.IloKeggang.EngA scab, callas or old covering on the skin resulting from a wound or work such as the peeling back of skin after washing clothes.Syn clsluniknuka3BolLupis nin ma'ran bag, sapatos, pitaka tan raruma et a katat a kagaw'an na.TagPabalat ng katad.IloBakbak ti lalat.EngThe old leather casings or exteriors of things such as shoes and purses.Der.maubakubakanubaken
ubakan'u-ba-kanPuon:ubakvlTagGasgas.IloRadraden.EngTo scrape off the scab or bark.
ubaken'u-ba-kɘnPuon:ubakvoEngTo scrape off the bark.
ubal'u-balEgovalnEngOval shaped.Syn clssinmalay
uban'`u-bannBolSabot ran mamasiken tan akukulaw nin kulor maputi'.TagUban.IloUban.EngGrey hair.Der.mapaubanubanen
ubanen'u-ba-nɘnPuon:ubanvoTagMay uban.IloUbanen.EngTo be affected with grey hair.
ubas'`u-basnBolKlasi nin prutas nin wakay nin say bunga na ket bara'mon lumboy, buley-buley tan madidintek a bikoy na, kulor birdi, udit-uditan o ubi a kulor nin bunga na.TagUbas.IloUbas.EngGrapes.Massuubas
ubat'u-b`atnBolIrgo nin ibarita' no main tepet o say sarita' nin isurat no main tepet o surat.TagSagot.IloSungbat.EngAn answer.AntmatepettepetSyn clsbale'2 1sabet 2Der.i'batkaubatma'bat1maka'batmangubatpangngubatubatanumbat
ubatan'u-ba-t`anPuon:ubatvl1BolMami nin ubat sa tepet o dawat o irgo nin bale' sa nibarita' nan kairgo.TagSagutin.IloSungbatan.EngTo answer something.AntitepetSyn clsbal'en 12figBolRispunsibilidad nin gaw'en nan sayay tawo. TagPananagutan.IloSusungbatan.EngTo take the responsibility for something and answer for the results.Spch var.imbatanActmangubatPerf.imbataninubatanAtl. is man'ubatanDer.ki'batanma'batanmaubatanmi'batanpi'batan
ubi'`u-bin1BolTanaman a say laman na iti tumubo' sa yamot na, say kulor laman ket kulor ubi o masilyaw. Mataway gaw'en dulsi o ilawok sa tambutambong.TagUbe.IloUbi.EngA type of yam whose tubers are violet in color.dioscorea alata2BolKulor ubiTagKulay-ubi.IloLila.EngPurple or lilac color.ClfkulorSyn clsmurado
ubispo'u-bis-poSpobispobishopnBolAta'gay a unuren sa sayay rilihiyon. pangulon rilihiyon.Tagobispo.Iloobispo.EngBishop, one having spiritual or ecclerastical supervision, and having the authority to ordain and confirm in Roman Catholic as well as Protestant churches.
ubligado'ub-li-g`a-doSpobligadonBolmatkap a talaga; nakaukulan a talaga; gaw'en a talaga; kapilitan a gaw'en.TagPilit; sapilitan; obligado.IloObligado; kapilitan; pilit.EngAn obligation to be met now.Syn clskapilitan
ubligasyon'ub-li-ga-ʃonSpobligacionobligation, duty, securitynBolKanepegan; responsabilidad.TagObligasyon; tungkulin; pananagutan.IloObligasyon; rebbeng.EngObligation, rsponsibility, duty.Syn clskumprumisopakaibakian
ubligato'ub-li-ga-toSpobligadoforced, obligatory, compulsory, mandatoryadjBolSi tuno sa pagkanta a matkap kalamo' nan soprano bale' itya sa ata'gay a mangaluyon.TagObligato.IloObligato.EngIndespensable, In music required as subordnate of soprano, a tone higher than soprano & alto.
ubligawen'ub-li-ga-wɘnPuon:*(ubliga)voEngObligated to something.Perf.inubliga
ubok'u-b`oknBolKaingaran nin ma'wer tan ambo' mabista a kimey bana' sa kargado nin arak a lalaman.TagPaglalasing.IloBartek.EngDrunkenness.Der.kauubokmabokmabuboknikabokpabokpakaubok
ubot'u-b`ot1nBolInmararem nin bakanti sa sayay bagay nin magwa' serpan.TagButas.IloAbot.EngA hole.Syn clskalikutkotlusokRelbutbotlubotmaikura'botSpecbunganga'2adjBolAbaw a ma'kit o nagsikabarang nin ubot.TagButas-butas.IloAbot-abot.EngTo have many holes and be uneven.MassuubotIntsubut-ubotDer.i'botiyubotmangubotmaubutanubutan
ubra'`ub-raSpobraconstruction workCfubriroPuon:ubran1BolGawa' o paningkapan nin usaren a lalaman tan kasaw pigaw magkamain nin kwarta ta upaan ya. TagObra.IloObra.EngManual labor, Employment, work.Syn clspagkabyayanpaningkapanpwisto 1trabaho 2ukupasyon2BolPirmi nin gaw'en nin bagay o gawa' nan saya tawo.EngA regular activity or habit.synugali'Der.iyubramag'ubrapagubrawanubrawenubriro