Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

p


pa'motpa'-m`otPuon:amotvacBolMakwan o marangrang nin umamot a saya bagay o tawo.TagPainit.IloPapudot.EngTo heat something up.Antparay'epen 1Syn clsmarangrangpairangrangDer.ipa'motmama'motmapa'motmipa'motpa'muten
pa'mutenpa'-mu-t`ɘnPuon:pa'motvac1BolPangibwaten nin umamot yay sayay bagay.TagPainitin.IloPapuduten.EngTo make a thing become hot.Antparay'epen 1Syn clsirangrangpasbwen2BolGaw'en yan ma'mot a say kaingaran nan saya tawo o ayep bana' ta masager o masnep.TagGalitin.IloPagbaraen.EngTo make someones feelings intense.Actmama'motPerf.pina'mot
pa'natpa'-n`atPuon:unatvacBolKapapa'sar nan bagay nin matu'rir o ambo' tiko' tan diritso.TagUnat.IloUnnat.EngTo be put in a state of being pulled out flat.Antdumalu-daluyongerenikerker 2kayetketkulet 1lulonpiklo'pikluenpiligisanDer.ipa'natmakapa'natmama'natmapa'natnikapa'natpa'naten
pa'natenpa'-na-t`ɘnPuon:pa'natvac1BolGaw'en yan ambo' nin kenes a sayay bagay bilang sa aysing tan raruma et.TagUnatin.IloUnnaten.EngTo make the surface of something smooth or flat, such as a dress.AntkenesSyn clsaguden22BolGuruyen ya pigaw tumu'rir o mapa'nat yay sayay bagay bilang sa rubir o alamri o raruma et nin man'ipanglinya o gaw'en nin balaybayan o raruma et nin usar.TagBanatin.IloUnnaten.EngTo make something stiff and straight or without bend or curve, and to draw it out to a greater length or size, often by pulling.Syn clsipanglinyalinyawentu'rirenRelguruyenActmama'natPerf.pina'natAtl. is mampa'natenIntspa'na-pa'naten
pa'nop`a'-noPuon:no1intrg pronBolSarita' nin usaren no manepet no ani a kuston gaw'en o prusiso para sa bagay nin man-gaw'en.TagPaano.IloKasano.EngHow, interrogative as to means, extend, degree, intensity or manner.Relani 12relproBolAniman wadi' a mangyadi', main et lamang pakagawa'.TagKahit paano.IloNuman pay kasatno.EngPreceded by "no", it marks a relative clause that identifies the specific manner or extent referred to.2.1advMarks a situation as to means, extend, degree, intensity or manner.Cmpdpa'no bale'pa'no edetpa'numanDer.ikipa'nomakapama'nomapa'nopa'nwenpakapa'nuwan
pa'no edetpa'-no 'ɘ-dɘtCmpd. ofpa'nophrTagPaano nga.IloCasano ngarud.EngHow is it then!? To blame a person, to tell the person that he is the cause of a failure. Because (the how of it is), reproach.
pa'numanpa'-n`u-manCmpd. ofpa'nomanindfproBolSarita' a usaren no mamarita' gawa' a kasan peteg padalan.TagKahit papaano.IloUray kasatno.EngBy whatever means or manner.
pa'nwenpa'-nwɘnPuon:pa'novoTagAanhin; anhin.IloAn-anuem.EngTo do something harmful to something.
pa'pengpa'-p`ɘŋnBolGawa' nin patgenen yan umakis a sayay tawo laloynay anak yupa' sa mabistan sarita' o pami nin sayay bagay.TagPagpatahan.IloPangay-ayo.EngThe act of appeasing or calm down someone that is crying, especially a child.RelakisangakDer.mama'pengpa'pengen
pa'pengenpa'-pɘ-ŋɘnPuon:pa'pengvaccollBolPatgenen tan kuyungen yay sayay umakis, sa pamimi nin sarita' a makapamaririket. Kuyungen yan patgenen yay akis nan anak.TagPatahanin.IloAy-aywen.EngTo stop someone, especially a crying child, from crying by the use of words of comfort or something to appease.AntpaakisenSyn clskuyung-kuyungenkuyungenkuyungenpatgenenActmama'pengPerf.pina'pengAtl. is mampa'pengen
pa'sarp`a'-sarnBolSi mampangyadi' sa byay o say kundisyon nin byay nan sayay tawo.TagKalagayan.IloKasasaad.EngThe state of affairs of something, the situation.Syn clskundisyon 1sitwasyonDer.ipa'sarkapapa'sar
pa'sekpa'-s`ɘkPuon:*(seksek)nBolPangmumula nin irik a usar a kayo nin mangwa' ubot mi'sa ika' a irik sa naubutan nin makrang a luta'.TagTanim na palay.IloMula nga irik.EngPlantings of rice in dry land using a stick to make a hole for the seed.Rel. totanemDer.ipa'sekipapa'sekanmama'sekpa'sekanpa'sekan
pa'sekanpa'-sɘ-k`anPuon:pa'sekvlBolMangmula nin irik tan mais nin i'sad sa luta' nin makrang sa gagawa' o lalawak.TagTanman ng binhi.IloMulaan ti irik.EngThe planting of seeds in a hole in non-flooded land.Syn clspupuranRel. tobangkagenmagtalonActmama'sekDer.papa'sekan
pa'selpa'-sɘlPuon:seselvacBolPigagawa' ran ua'nak no kai nin sinunor o kai ra nakalap a rabay ra o kasan tunoy tan duka' a nakem ta main kai rabay nin nangyadi'.TagTampo.IloPasugnod.EngTo be temperamental especially in children or old people and so sulking, moody and bad tempered.Syn clsnises'ewanRel. tomaibusngawses'ewDer.kuma'selmapa'selnikapa'sel
pa'sokpa'-sokPuon:asokvacBolMangwa' o magkamain nin asok.TagPausok.IloPaasok.EngTo make smoke.Der.mama'sokpa'sukan
pa'sukanp`a'-su-kanPuon:pa'sokvaccollBolPuuran a bulong kayo pigaw umasok ta main rabay nin suuren o ika' yay saya bagay sa lugar nin pirmin main apoy o ma'mot pigaw madali' yay nin kumri'. TagPausukan.IloSuuban; pasuuban; suub.EngTo direct smoke to something to dry or flavor it, or cause it to flower.Syn clssuuran 1Spch var.paasukanPerf.pina'sukan
pa'te-pa'tengenpa'-tɘ-pa'-tɘ-ŋɘnPuon:pa'tengenvacTagTagal-tagalan.IloPabayag-bayagen.EngTo continually have something delayed.Anttampuren
pa'tengenpa'-tɘ-ŋɘnPuon:etengvacBolLamu'nan na udas o panaon nan saya gawa' ambo' nin madali'.TagPatagalin.IloPabagayen.EngTo prolong something or delay the progress.Perf.pina'tengDer.pa'te-pa'tengen
pa'tyanpa'-ty`anPuon:*(etyan)vacBolMakasa a ranom o likido.TagPatuyo.IloPatyan.EngTo remove some liquid from something and leave a remnant.Syn clspakrangenAtl. is mampa'tyanDer.pa'tyanen
pa'tyanenpa'-tya-nɘnPuon:pa'tyanvoBolGalten a ranom anggan sa kasaynan mabati' o gaw'en ya nin makrang a saya bagay.TagPatuyuin.IloPatyanan.EngTo remove the water from something.Perf.pina'tyan
pa'watanpa'-wa-tanPuon:*(pa'wat)nTagPahinga.IloAwan sardeng.EngTo give a break in something such as work or wind.Syn clspainawa
pa'witpa'-w`itCfawitnBolBagay nin igagaran rumate' konan sayay tawo yupa' sa saya et nin tawo, sa kurio o raruma et nin padalan.TagPadala.IloPaw-it.EngSomething that is sent to a person through another person such as a message or package.Spch var.ipaawitDer.ipa'witmama'witpa'witanpa'witan
pa'witanpa'-wi-t`anPuon:pa'witvlBolGaw'en nin makarisibi ya nin bagay bilang sa kwarta, ma'kan tan raruma et a sayay tawo nin itaw sa raruman lugar yupa' sa saya et nin tawo, sa kurio o raruma et nin padalan. TagPadalhan.IloPaw-itan.EngTo have something such as letters sent someplace through someone.Syn clsipaatranActmama'witPerf.pina'witan
pa'yu-pa'yukanpa'-yu-pa'-yu-kanPuon:*(pa'yok)vacEngTo flatter someone.Actmama'yu-pa'yok
paap`a-'anBolSi parti sa pisa'lean tuod tan balambang.TagHita.IloLuppo.EngThigh, the upper part of the leg between the hip and the knee.whlalamanRel. tobisittuod