হয়িঙৈhayingei0hə.jì.ŋə̀iOMহয়িHayithe time of Hayi, the first chak or age in the cycle of four chaks, the others being the Khunnung Chak or the Haya Chak, Langba Chak and the Konna Chak+OMঙৈngeiমতমmatamtime, periodn1হয়ি চক্কি মতমHayi chakki matamThe time of the Hayi chak(খেলচন্দ্র নিংথৌখোংজম, ১৯৬৫: নাউথিংখোং ফম্বাল কাবা) হয়াহে হে লিকলাইও ইবুংথৌ নোংথৌরেন পুমাব-ও নদাইরেম তয়ুম চীনগোই ইৱাকমনা নহান নোং হয়িঙৈগী নয়ু মৈদিংঙু লাইরেন নাউথিংখোং মঙাংঙম্বনা শেল্লোয় সনা চীংদা নুয়িন নোং, লংমাই তেংনা য়িমকাৱা, নোংয়ায় লাংগোন শৈ, নুংবান নাউয়োক ৱাবু হয়া লাউনা শৈথিরক্কে৷(Khelchandra Ningthoukhongjam, 1965: Naothingkhong Phambal Kaba) Hayahe he liklaio ibungthou nongthouren pumaba o. Nadairem tayum chingoi iwakmana nahan nong hayingeigi nayu meidingngu lairen naothingkhong mangangngambana Selloi Sana Chingda nuyin nong, Langmai tengna yimkawa, Nongyai langgon sei, Nungban naoyok wabu haya laona seithirakke.2থায়নঙৈThainangeiA point of time in the distant past
হয়িনা মপাল থাপা, হয়ানা মউ লিংবাhayina mapal thaba, hayana mau lingba0viমপূং মরৈ ফারবা নূপী অমগি অঙাংখাউ মনুংদা নূপাগি ফম্বী মরূ চঙবা; মতৌ অসুম্না অঙাংখাউদা অঙাং ওইবা, লৈরকপাmapung marei pharaba nupi amagi angangkhao manungda nupagi phambi maru changba; matou asumna angangkhaoda angang oiba, leirakpa(of a female) to receive seed in the womb; to become pregnant with a childconceive(ৱাচেৎলোন) নুপীবু হয়া কৌএ৷ অদুগি হয়িনা মপাল থাবা৷ হয়ানা মউ লিংবা কৌবদী৷ গর্ভগী অঙাং মরূ হুনববু কৌএ৷(Wachetlon) Nupibu haya koue. Adugi hayina mapal thaba, hayana mau lingba koubadi garbhagi angang maru hunbabu koue.Synonymsখোয়জি মিহুন লাংবামীরোনবাid. ofহয়ি 2হয়া 2