cɨ́ryújéévehiviSpnestar torcidoEngbe twistedflex. irr.pas.rem cɨ́ryújúúvúuhiflex. irr.3sg cɨ́ryújóóvonocɨ́ryu cɨ́ryuder.adjSpntortuoso; torcimiento; en forma de zig zagEngtortuous; twist; zigzag shapedCɨ́gájaco máquinari áfállúuno cɨ́ryu cɨ́ryu féehi.Estuve remendando la cobija con la máquina, pero la costura me quedó torcida (en forma de zig zag).cɨ́ryújéécɨnɨhider.viSpnestar torcido; estar corvoEngbe twisted; be curvedcɨ́ryújéécɨnɨnoder.adjSpntorcido; corvoEngcrooked; curved
cɨ́sɨ cɨ́sɨadjSpnse refiere a una manera de caminarEngwalked with a limp
cɨ́vehiviSpnser negroEngbe blackflex. irr.pas.rem cɨ́vuuhiflex. irr.3sg cɨ́vonocɨ́vetehider.compcɨ́vútusuhi2viSpnennegrecerseEngblackingMáchúba ɨ́cɨvotonoco ¡gáñɨ́ɨto!¡Vaya! y bote la masa que se negrió.flex. irr.pas.rem cɨ́vutuuhiflex. irr.3sg cɨ́votonocɨ́vonoder.adjSpnnegro; oscuroEngblack; darkFúcúho nɨ́hɨ́ba áchahasumi jíínɨje cɨ́véfihi.Cuando no hay luna la noche es oscura.cɨ́vútusuhi1der.v.tSpnpintar algo con color negro; Explicación: es una clase de pintura que se saca de una hoja. llamada “cáátɨ”.EngblackCɨ́vútusuhi táhɨmeque cáatɨri.Pinté mi cara con una pintura negra.
cójɨ1pospSpnlado, al lado de; junto, junto a; presente, en presenciaEngside, next to; together, with; present, in the presenceíícójɨsu lado (de él)
cójɨ21interrogSpn¿Cuál palabra?; ¿Cuál idioma?EngWhich word?; Which language?2Spn¿Cuál camino?EngWhat way?