Browse Wayuu


A
C
E
F
I
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
U
W
Y

O


oonowaa amaacfanoujaa1vt1obey, keep, hold toobedecer, hacer caso deeekai noonooin sümaa tanüikianyone who keeps my wordEl que hace caso de mi palabra VPE2support, go along with (agree), acceptapoyar, estar de acuerdo conniyaawata aaꞌut sünain nnojolüin soonoonüin amaa tü nümakat.(Pilate) recognized that what he said was not being accepted.synpaaꞌinwaacfooꞌulawaa 33believecreer
ooranhourhoramaa aka piama oorafor about two hours
oorongoldoroooro aliitasiiyagold bead in shape of a squash floweroro como / forma de flor de totumacfskitchiyaagenkachueera 2
ooroliancoral snakecoral (serpiente)genwüi
ooroloocfoolojowaaourulaavs1swollen, bulging (abdomen)hinchado (el abdomen)Je paala, oorotpüꞌüsü naleꞌe na nüchoinkana Juulio.Before, Julio’s children’s abdomens used to be swollen.Antes los hijos de Julio tenían los estómagos hinchados.2inflated (abdomen)aventado, inflado (el abdomen)Oorotsü süleꞌe.Her stomach is swollen. (i.e. she has gas / air in the stomach)cfepirajaa
oosojoovtdrysecarNuꞌttakalaka sünain oꞌlojoo nooꞌui na nikirajüinkana sümaa noosojüin shia süka tü tuwaayakat.He began to wash his disciples’ feet and dry them with the towel.
oosojowaacfjosoo1vidry upsecarseOosojoo müsia tü wüinkatThe water dried upel agua se secócfitaa 12vtdrysecarMüleka sutujeꞌerüinjachire nia, soosojooin nütakat palajana süka kuluulu.If she is going to nurse him, she dries his skin first with a cloth.
ootojoovtpierce, perforateperforarcfasotaa 1
ootoloovtcut outrecortarootoluushi pasanain sünain sücheꞌeits cut / it is cut in the middle of its ear (interior)cfakatchejaaawalaa1 1oꞌyonoojoooꞌyotowaasiimaraalü
ootoo1vibarkladrarOotüsü erü.The dog barks.2vtstimulate, animateestimular, animarmüsü aka sootokai waya sünain aaꞌinraa tü kasa mojusü ...it’s as though it were stimulating us to do the evil which ...cfakatsüinjaa aaꞌinashüküjaa 1atütajaa3vtauthorize, directautorizar, ordenarnootokalaka na wayuu pejekana nünain Pablo süpüla naꞌyaajaainjatüin niimatapünaahe ordered those near Paul that they should strike him on the mouth
oponojoovtnot recognizedesconocerToponojüin pia.I didn’t recognize you. // I erred in waiting for / expecting you (?).No te reconocí.antayaawataa 1cfoꞌtchejawaa amaa
oponojowaa aaꞌinid. ofaaꞌincfponoo aaꞌinvibe amazed, be surprisedasombrarse, extrañarseaponojoosü naaꞌin sütüma tü kasa niꞌrakathe was amazed by what he saw(Moisés) se asombró de aquella visión (VPE)cfainkuwaa aaꞌin 1
oponoofr. var.aponoocfopotoovtdig, scoop (dirt), pick (ground with pickaxe)cavarOponüshi.He dug (puppy scratching hole in ground with front paws).
opoolojoocfpoolotoovtboilhervirAnakajaꞌa wopoolojüle tü süchirakat mürüt.We should boil the milk.
opootaacfpootshiviget stuck (in mud or sand)atascarse (en el barro o la arena), atollarseshiꞌira kemion opootsüsound of a truck (stuck) in the mud
opotoocfoponoovtdigcavarSüchikijee pupotüin ishikat, piꞌitaain wunuꞌukot suluꞌu ishikat.After you dig the holes, you put the posts in the holes.
osoꞌiraa aaꞌinid. ofaaꞌinvt1remindrecordar; hacer recordarnüsoꞌireerü jaaꞌin sünain süpüshua tü tamapüꞌükat jümüinhe will remind you of everything I have said to youles recordará todo lo que yo les he dicho VPEcfsotoo aaꞌin2revive, resurrectresucitarNüsoꞌireerü aaꞌin suchukuaꞌa.He will raise them to life again.cfosoꞌirawaa aaꞌin 2
osoꞌirawaa aaꞌinid. ofaaꞌinvi1regain consciousnessrecobrar el conocimiento, volver en síosoꞌiraasü naaꞌin süchiki / süchikijee ouktapünawaahe “came to”, i.e. regained consciousness after fainting or being knocked unconscious / “half dead” after being unconscious... medio muertoantouktapünawaa 12revive, rise to life (from death)resucitar (de la muerte)... sünain nüsoꞌiraain aaꞌin nuchukuaꞌa.(We know) that he (Christ) rose to life again.cfosoꞌiraa aaꞌin 2
osonirawaavtpoke one anotherdarle cada uno al otro
osonoovt1embroiderbordar2do Russian needlepointcfpeyon
ososonposslungpulmón
osotoofr. var. ofasotaa
osottaafr. var. ofasottaa
oshojoovt1skindesollar¿Püshojüin sütakat?Did you skin it (dead rabbit)?cfaüjawaa 22peelpelarOshojünüsü süka rüi.It (yuca) was peeled with a knife.cfoojoo3shelldesvainarOshojüsü pitshuushi.I (fem) am shelling beans.
oshokoloofr. var. ofashekeraavt1benddoblar2foldplegarOshokotnüsü waneepia süpüla shiꞌyotoonüin.It is always folded over for being cut.